Diptongo

Supkategoria di | phone, adjacent ![]() |
---|---|
Presedí pa | monophthong ![]() |
Siguí pa | triphthong ![]() |
Etikèt na Stack Exchange | https://linguistics.stackexchange.com/tags/diphthongs ![]() |
Lo kontrario di | hiatus ![]() |

Un diptongo (Ingles: diphthong; Hulandes: tweeklank) ta un combinacion di dos zonido vocal, pronuncia un tras di otro, cu ta forma un zonido den un solo rosea (silaba) y cu no por wordo separa sin kibra e structura silabico. E pronunciacion ta consisti di un transicion suave den e frecuencianan di e zonidonan vocal, di tal manera cu nan ta wordo percibi como un zonido continuo den un solo silaba.
Den fonologia, e dos vocalnan den un diptongo ta forma parti di e mesun silaba, contrario na hiato, caminda dos vocalnan ta forma dos silaba separa.
Diptongo den Papiamento
[editá | editá fuente]Den Papiamento, un diptongo por wordo forma di un di e siguiente combinacionnan:
Vocal debil (i, u) + vocal fuerte (a, e, o)
[editá | editá fuente]Ehempel:
- i-a → baiskel a-i → biaha
- u-a → usual a-u → blauw
- i-e → baiskel e-i → beis
- u-e → fuerte e-u → eucaristia
- i-o → odio o-i → boicotia
- u-o → duo o-u → blousa
Dos vocal debil (i + u, u + i)
[editá | editá fuente]Ehempel:
- i-u → hudiu u-i → fluit
Tipo di diptongo
[editá | editá fuente]Dependiendo di e direccion di e transicion vocal, un diptongo por ta dividi den:
- diptongo creciente → biento, pueblo, rabia
- diptongo decreciente → aire, aumento, neishi
Ora e zonido i ta na final di palabra como parti di un diptongo, e ta wordo skribi cu y:
ay, ey, oy, uy.[1]
Ehempel:
- ay → cay - bay - caray - gay (homber)
- ey → aworey - p'esey - t'ey - bedey - batrey
- oy → coy - morocoy - haudoy - gogoy
- uy → huy - puy - cuy - spruy
Hiato
[editá | editá fuente]Un hiato ta un secuencia di dos vocal cu ta pronuncia separa, es decir, cada vocal ta forma su mesun silaba. E zonido no ta fluido manera den un diptongo, sino ta parti claramente den dos unidad silabico.
Ehempel:
- dos vocal fuerte → creencia - cre-en-cia, poeta - po-e-ta, teatro - te-a-tro
- vocal fuerte + vocal debil → mainta - ma-in-ta, pais - pa-is
Den caso di hiato, e zonido ta interumpi, y cada vocal tin su propio enfasis den pronunciacion.
Mira tambe
[editá | editá fuente]Lista di referencia
[editá | editá fuente]- Deroy, Louis (1967). L’Étymologie. PUF, Paris.
- Goilo, E.R. (2002). Gramática di Papiamento. De Wit Stores N.V.
- Joubert, Sidney M. (2015). Fundamento di Fonologia i Ortografia di Papiamentu. Fundashon pa Planifikashon di Idioma.
- SIL International (2004). Papiamentu Phonology. Ethnologue Language Report.
- Real Academia Española (RAE). (2022). Ortografía de la lengua española. Madrid: Espasa Libros.
Fuente, nota i/òf referensia
|