Internamentu den Karibe Hulandes (1940-1947)
Durante Guera Mundial II a tuma lugá internamentu den Karibe Hulandes, e tempu ey un kolonia hulandes konsistiendo di seis isla yamá Kòrsou i Dependensianan.[1] Residente i otro personanan ku tabata wòrdu konsiderá komo un “peliger pa pas i seguridat den e teritorio” a wòrdu detené a base di Ordenansa PB 1940, no. 38, pa wòrdu interná pa e durashon di e periodo di guera òf parti di esaki.[2]
For di e invashon aleman na Hulanda dia 10 di mei 1940 te ku febrüari 1947 a interná diferente grupo di sivil di e islanan Kòrsou i Aruba. E internamentunan, dekretá pa gobernador G.J.J. Wouters riba instrukshon di minister di kolonia di Hulanda, tabata tuma lugá riba òrden di prokuradó general, Thijs van der Laan, sin intervenshon di hues. E ehérsito, marina i polis (militar) tabatin e tarea di arestá, transportá i vigilá e sivilnan aki. For di e brote di guera na Oropa na 1939, a kuminsá prepara pa den kaso ku Hulanda wòrdu okupa inesperadamente. E isla di Boneiru a wòrdu selektá komo lugá mas apropiá pa lanta kampamentunan di internamentu. Tambe a kompilá di antemano un lista di personanan ku lo mester wòrdu detení.[3]
Lugá di internamentu
[editá | editá fuente]Kampamentunan di internamentu tabata lokalisá na Boneiru, pero tambe tabatin internamentu na Kòrsou i Aruba. Spesialmente den e promé lunanan di internamentu mester a improvisá dor di kombertí fòrti, kamp militar i otro edifisionan eksistente temporalmente den lugánan di internamentu.
| # | Nòmber | Isla | Ubiká na: | Periodo di operashon | Remarke |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Kampamentu Playa Pariba | Boneiru | panort di Kralendijk | oktober 1940 - februari 1947 | kampamentu mas grandi; awendia Bonaire Beach Hotel[4] |
| 2 | Kampamentu Guatemala | plantashi Guatemala | mart di 1941 - mei di 1945 | ||
| 3 | 3 edifisio eskolar | mei te ku oktober 1940 | |||
| 4 | Plantersrust | Kòrsou | edifisio di karantena na Mundo Nobo | mart 1941 - mei di 1945 | |
| 5 | Barak di Shell | Suffisant | november 1941 - 1943 | ||
| 6 | Sèl di polis | Wilhelminaplein, Willemstad | mei te oktober 1940 | ||
| 7 | Sel di polis | Rio Canario | desember 1941 - yanüari 1942 | ||
| 7 | Kompleho di Lago | Aruba | Sero Colorado | mei 1940 - 1941 | internamentu di algun empleado oropeo di refineria Lago |
Gruponan interná
[editá | editá fuente]En general ta distingui dos grupo ku tabata interná entre 1940 i 1947.
Grupo ku ta menasa pa pas i seguridat
[editá | editá fuente]E promé grupo tabata un grupo heterogéneo ku a keda identifiká na promé instante komo un “menasa pa pas i seguridat”. Nan a wòrdu arestá den e dianan despues di 10 di mei 1940 i tabata konsistí di:
- tur persona aleman i austriako ku tabata biba na Kòrsou i Aruba. E tabata trata di 202 individuo, bou kual tabatin tambe hudiu aleman, aleman ku a hui for di e régimen nazi, hulandes naturalisá ku un antesedente aleman i hende ku famia aleman, pero sin lasonan ku Alemania.
- tur marinero aleman ku tabata abordo di barkunan aleman den hafnan di Willemstad of Oranjestad. Esaki tabata trata di 220 individuo. Promé nan a wòrdu trasladá pa Boneiru i alohá den un skol bieu pa despues wòrdu trasladá na un kampamentu di internamentu na Jamaica.[5]
- mas o ménos binti persona hulandes marká komo miembro di e Movementu Nashonal-Sosialista (NSB), un partido polítiko hulandes (1930-1945) kual a kolaborá ku Alemania durante e okupashon di Hulanda of sea komo krítiko i aktivista kontra gobièrnu. Nan a wòrdu será promé den un sèl speshal di polis na Wilhelminaplein na Kòrsou promé di a wòrdu trasladá pa kampamentu Playa Pariba;
- seis persona italiano, ku a keda interná pa un tempu kòrtiku despues ku gobièrnu hulandes a deklará di ta den un estado di guera ku Italia. For di 22 di desèmber 1941 te ku 14 di yanüari 1942 e grupo aki tabata interná den e sèlnan polisial di Rio Canario. Despues nan a wòrdu laga den libertat, ku restrikshonnan.
Banda di internamentu tur poseshon aleman tambe a wòrdu konfiská. Di akuerdo ku e areglo tokante transakshonnan legal den tempu di guera por a pone beslag i asta den kaso di sirkunstansianan forsoso bende propiedat òf poseshon personal.[4] Pa tuma un paso asina tabata hunga un ròl tambe e gastunan altu di internamentu i e miedu pa influensia aleman pa via di nan likides.
E internamentu den Karibe Hulandes a kousa di hopi indignashon na Alemania, loke a resulta den represaya aleman dor di tuma hulandesnan komo rehen na Oropa.
Grupo di refugiado hudiu
[editá | editá fuente]E di dos grupo tabata e grupo di refugiado hudiu ku kier emigrá i a yega Kòrsou riba dos diferente barku:
- e barku hulandes MS Crijnssen ku 17 refugiado hudiu na yüli 1940;
- e barku spañó SS Cabo de Hornos ku 86 refugiado hudiu na novèmber 1941.
Na tur dos okashon, e refugiadonan por a pisa tera solamente despues di kontakto diplomátiko intensivo i oposishon konsiderabel dor di outoridatnan na Willemstad.
E grupo ku a biaha ku MS Crijnssen a wòrdu trasladá pa kampamentu Playa Pariba for di 6 di yüli 1940 i pa kampamentu Guatemala na mart 1941. Den e último kampamentu tabatin un régimen menos estrikto. Na ougùstùs 1941 nan a haña libertat limitá, un aña despues nan tabata liber pa remigrá.
Pa e grupo grandi di SS Cabo de Hornos a lanta kampamentunan di internamentu separá na Kòrsou: e lokalidat di Suffisant ku anteriormente a sirbi komo bibienda temporal pa trahadónan di Shell a alohá e refugiadonan maskulino i e eks-edifisio di karentena di Plantersrust na Mundo Nobo a alohá hende muhé i mucha. E grupo original di 86 refugiado a wòrdu redusí basta lihe ora un kantidat di pais, inkluyendo Merka, Cuba i Colombia, a deklará nan mes dispuesto pa duna asilo i promé ku fin di 1945 a sobra solamente 5 refugiado.
Mira tambe
[editá | editá fuente]Referensia
|