Jump to content

Lijstduwer

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
 E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.
lijstduwer
Supkategoria dipolitical candidate Editá

Lijstduwer (literalmente: "esun cu ta pusha e lista") ta e termino cu ta referi na e ultimo candidato riba lista di un partido politico durante un campaña of proceso electoral. Usualmente ta ser spera cu e candidato aki personalmente lo atraé hopi voto, mientras cu e ta riba un posishon (virtualmente) ineligibel riba e lista di candidato. Lo contrario di lijstduwer ta lijsttrekker. Ambos termino ta di origen Hulandes y ta wordo utilisa den e sistema electoral na Hulanda, Surinam y tambe Caribe Hulandes. ​

Normalmente e ta trata di un hende cu no kier wordo eligi, pero si kier aporta na popularidad di su partido. E lijstduwer hopi biaha ta trata di un persona conoci of politico popular, cu tin biaha a participa activamente den e campaña electoral y asina ta ricibi publicidad.

Na Hulanda, un minister tin biaha ta fungi como lijstduwer den e eleccion pa Tweede Kamer, ora cu e lo kier eventualmente bolbe como minister, pero no ta prepara pa bira parlamentario si su partido inesperadamente no drenta gobierno. Tin biaha personanan conoci ta fungi como lijstduwer, aunke nan no tin aspiracion politico.

Aspektonan moral

[editá | editá fuente]

Un situacion special ta surgi ora un lijstduwer toch a wordo elegi, por ehèmpel pa motibu di votonan preferencial of un resultado inesperadamente bon pa e partido. Den un situacion asina, un apelacion moral ta wordo haci na esun cu ta pusha lista pa acepta e posicion pa cual el a wordo eligi.

Algun hende ta mira e fenómeno di lijstduwer como un forma di gañamento di e votadó. Al fin y al cabo, e lijstduwer ta pone su mes formalmente disponibel como un candidato pa un posicion cu realmente e no kier acepta. Es mas, e lijstduwer por a expresa su sosten na e partido di otro forma tambe.

Esaki ta wordo contraresta door di e punto di bista cu no tin problema na momento cu e posishon di e lijstduwer a wordo splica adelanta, of si ta bisto pa tur hende cu e lijstduwer ta djis pusha e lista so. Den tal casonan, e votado ta informa y por hasi su mesun evaluacion ora di deposita su voto. Pushamento di lista tin un caracteristica unico cu por hustifico su uzo: e sosten di un lijstduwer pa su partido ta explicitamente visibel den e hoki di votacion, na e luga y ora cu e votado ta haci un escogencia final. Un politico no tin ningun otro instrumento na su disposicion cu e mesun caracteristica aki.

Na Vlaanderen, e reforma electoral di 2006 a haci intento pa soluciona e problema aki door di aboli votacion di lista y laga solamente e voto pa candidato conta, di manera cu posicion riba e lista no tin ningun importancia mas. Na Hulanda e comision "Burgerforum Kiesstelsel" a yega na e mesun conclusion na fin di 2006, esta cu e fenomeno di lijsttrekker mester wordo aboli.[1]