Passaat
Passaat ta un sistema di bientu i un komponente prinsipal di e sirkulashon general di e atmosfer. E sistema di Passaat ta supla konstantemente di ost pa wèst for di áreanan suptropikal di preshon altu pa direkshon di ekuator. Hopi be, Passaat ta wòrdu konsidera komo bientunan lokal, debí ku Passaat ta tuma lugá den direkshon i latitutnan fiho.[1]
Etimologia
[editá | editá fuente]E término passaat ta derivá for di verbo spaño, pasar, ku ta nifiká "pasa". E nòmber a originá den e era di nabegashon, tempu ku e bientunan aki tabata di gran importansia pa komersio ku Amérika. Na ingles, ta referí na Passaat komo trade winds, ku literalmente ta nifiká "bientunan komersial".[1]
Karakterístika
[editá | editá fuente]E bientunan di Passaat ta generalmente kalor i seku, i kompaña pa shelu kla i sin nubia. Nan ta mas notabel durante e temporada seku, ku ta kore di mei pa òktober den hemisferio sùit i di novèmber pa aprel den hemisferio nort.[1] E periodonan ku e bientunan di passaat ta supla ménos intenso ta konstituí un peliger, spesialmente pa botonan di bela.
Passaat ta prinsipalmente bientunan dominante, ku tipikamente ekstendé te na altitutnan di 900 pa 1.500 meter, ounke nan por alkansá elevashonnan mas altu bou sierto kondishon.[2]
Kousa i orígen
[editá | editá fuente]Direkshon i distribushon
[editá | editá fuente]E bientunan di passaat ta wòrdu formá a base di un proseso ku ta enserá keintamentu solar, sirkulashon atmosfériko, i e moveshon rotativo di Tera:[3][2]
- Keintamentu ekuatoriano: Energia solar ta keinta e ekuator mas intenso ku otro partinan di Tera. Esaki ta kousa ku aire kayente i humedo ta subi, kreando un zona di preshon abou konosí komo e zona di konvergensia intertropikal (ITCZ).
- Sirkulashon di Hadley: E aire ku ta subi ta move den direkshon di pol den e atmósfer superior, i asina ta fria i sink rònt di 30° latitut, formando e banchinan di preshon altu suptropikal. E siklo aki ta parti di e sirkulashon di Hadley.
- Fluho pa superfisie: Segun ku e bientu ta move bèk pa e superfisie den direkshon di ekuator, e ta desviá dor di e efekto Coriolis:
- Den hemisferio nort, e bientunan ta supla for di nort-nortost i ta desviá pa man drechi (nortost), konosi komo e nortost Passaat.
- Den hemisferio sùit, e bientunan ta supla for di sùit-sùitost i ta desviá pa man robes (sùitost), konosi komo e sùitost Passaat.
Fuente, nota i/òf referensia
|