Tren de Aragua

Fecha di fundashon òf kreashon | 2009 ![]() |
---|---|
Presidente | Niño Guerrero ![]() |
Lugá di formashon | Aragua ![]() |
Sede | Aragua Penitentiary Center ![]() |
Pais di orígen | Venezuela ![]() |
Fecha | 2009 ![]() |
Fecha inisial | 2009 ![]() |
Fecha final | 2010 ![]() |
Tren de Aragua (pap: Trein di Aragua) ta un organisacion terorista venezolano, ku a originá den e estado di Aragua. E tabatin su base den prizòn di Tocorón i ta wòrdu dirigí pa Pran Héctor “Niño” Guerrero.[1] Segun InSight Crime e organisashon ta un mega-gang (un grupo kriminal ku mas ku shen miembro)[2], ku presensia den por lo ménos seis estado venezolano i varios pais suramerikano, ademas di Merka i Mexico[3], ku un oumento signifikante di aktividat den eksterior for di aña 2020.[4][5]
Orígen
[editá | editá fuente]Tren de Aragua a wòrdu fundá den estado Aragua komo un sindikato pa trahadónan di konstrukshon di trein, ku entre 2007 i 2010 tabata kobra soborno pa otorgá empleo den konstrukshon. Ounke e proyekto, segun e Plan Nashonal Sosialista pa Desaroyo di Trayektonan di Trein di 2006[6], nunka no a keda kompletá pa motibu di negligensia, su miembronan a sigui partisipá den aktonan kriminal manera ekstorshon, sekuestro, atrako i homisidio. Tren de Aragua a resultá responsabel pa ekstorshon i asesinatonan ku e meta pa oumenta e kontrol teritorial di trafikashon di droga i kontrabanda.[7] Segun outoridatnan, e tabatin mas o ménos 2.700 miembro, inkluyendo asesino i hendenan ku ta kolaborá den trabou di “inteligensia”.[4]
Historia
[editá | editá fuente]Tren de Aragua ta e promé organisacion kriminal venezolano ku a ekspande den eksterior; e tin presensia na Colombia, Brasil, Peru, Ecuador, Bolivia, Panama, Costa Rica, Chile, Mexico, Trinidad i Tobago, i Merka. Ta kalkulá ku e tin mas ku 5.000 miembro, primordialmente venezolano. E organisashon ta parse otro organisashonnan kriminal na Sur Amérika, manera e kartelnan di Medellín òf Cali, ku no ta usa tatuahe pa indiká membresia, preveniendo fasilidat di identifikashon.
E ta okupá un ròl partikularmente dominante den trafikashon di hende i kontrabanda di hende na Latino Amérika.[8] E organisashon ta partisipá den un variedat di aktividatnan kriminal, manera trafikashon di arma, soborno, trafikashon di droga, mineria ilegal, sekuestro-pa-reskate, i labamentu di plaka.[9] E gang tin aliansa ku e organisashon Primeiro Comando da Capital na Brasil.[9]
E organisashon internashonal ta wòrdu dirigí pa Héctor Rusthenford Guerrero Flores, alias “Niño Guerrero”, kende tabata enkarselá den prizòn di Tocorón, kual tabata funshoná komo sede real di e organisashon. E tabata un "pran" (akrónimo di "preso rematado, asesino nato"), ku ta referi na e lider kriminal maksimo ku ta kontrolá un fasilidat penitentiario of di detenshon. E pranato a generá un kultura di kriminalidat i violensia den prizònnan venezolano.[10] Ounke e prizòn di Tocorón a wòrdu tuma pa forsanan di seguridat venezolano na 2023, e liderazgo a skapa i e aktividatnan di e gang a kontinua.
Desde e tempu ei e gang a ekspandé den henter Latino Amérika i Merka debí na e krísis di refugiadonan venezolano, loke a resulta den kresementu di e membresia bou di e venezolanonan formando parti di e olanan di migrashon pa paisnan anfitrion.[11] Na desèmber 2024 a ser konsiderá ku e alkanse teritorial di Tren de Aragua tabata wòrdu eksagerá, ya ku e gang solamente tabatin sèlnan permanente pafó di Venezuela na Peru i Chile, i tabatin solamente éksito limitá den establesé operashonnan den e pais bisiña Colombia. Na 2025 e departamentu di estado merikano a design’é, huntu ku un kartelnan di droga na Mexico, komo un organisashon terorista stranhero.
Na 2023, e periodista investigativo venezolano Ronna Rísquez a publiká e buki El Tren de Aragua: La banda que revolucionó el crimen organizado en América Latina, un obra ku ta dokumentá e historia i aktividat di e gang.[12] E periodista a informá ku por lo ménos ocho di su parientenan a wòrdu menasá komo resultado di e publikashon di e buki.[13]