Usuario:Caribiana/Sandbox/Ernesto Rosenstand
E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.| Ernesto Rosenstand | ||
|---|---|---|
| Imagen desea: Caribiana/Sandbox/Ernesto Rosenstand | ||
| Informacion basico | ||
| Nacemento | 4 di maart 1931 Colombia
| |
| Fayecimento | 9 di augustus 2016 Aruba
| |
| Lenga materno | Spaño | |
| Informacion profesional | ||
| Ofishi | docente, escritor, actor | |
| Disciplina | poesia, cuenta, novela, comedia | |
| Obra | ||
| Genero | literatura, literatura hubenil, teatro | |
| Movemento | Indjanismo | |
| Lenga literario | Papiamento, Spaño | |
| Obra notabel | Macuarima (1971) | |
| Otro informacion | ||
| Distincion | Premio Cadushi di Cristal (1999), Cabayero den Orden di Oranje-Nassau (1979) | |
Ernesto Enrique Rosenstand (☆ 4 di maart 1931 na Santa Marta - † 9 di augustus 2016 na Aruba) tabata un poeta, escritor, dramaturgo, actor y traductor Arubiano. Aunke su lenga materno tabata Spaño e tabata uza Papiamento casi exclusivamente pa su obranan literario. E tabata masha influyente pa cu e desaroyo di teatro Arubano den siglo binti.
Biografia
[editá | editá fuente]Na 1942, na edad di diesun aña, Ernesto Rosenstand a muda pa Aruba.
, kaminda el a duna un kontribushon importante na desaroyo di teater lokal.[1] [2] Den añanan 1950, Rosenstand a traha komo maestro di spañó i kontadó di kuenta pa mucha na Radio Kelkboom. For di 1961 e tabata enbolbí ku e grupo di teater Mascaruba, pa kua el a hasi tradukshonnan i tambe a skirbi obranan di teatro original. Su trabounan durante e periodo aki tabata influensiá pa ‘Indianismo’, un movementu ku a enfatisá e pasado indio di Karibe. Obranan konosí di e periodo aki ta ‘Macuarima’ (1971) i ‘Wadirikiri’ (1975), den kua el a enfoká riba e bida di e poblashon original di India. � Na 1978, Rosenstand a funda e Teatro Experimental Arubano. Cu e grupo aki e tabata tin como meta pa produci obranan serio basa riba temanan Arubiano, desaroyando textonan original den colaboracion cu e actornan. E temanan di su obranan despues hopi bia tabata sosialmente orientá, ku atenshon pa esnan ménos afortuna den sosiedat.24ora - Prome Den Noticia / TheaterEncyclopedie / werkgroepcaraibischeletteren.nl Ademas di su trabou pa adulto, Rosenstand a skirbi tambe pa e grupo di teatro pa mucha Chi-ku-cha. El a keda activo como escritor di prosa y poesia te despues di su retiro, usando Papiamento exclusivamente pa su obra literario. � Ernesto Rosenstand ta wordo recorda como un pionero den teatro Arubano, kende su trabou a duna un aporte importante na conscientisacion cultural y na preservacion di identidad Arubiano.
Hunto cu Digna Laclé-Herrera Rosenstand a lanta e Grupo Literario Arubano na 1979.
Honor
[editá | editá fuente]
Aruba - Premio Cadushi di Cristal (1999)
Hulanda - Cabayero (ridder) den Orden di Oranje-Nassau (1979)[1]
Obra
[editá | editá fuente]- Cuentanan Rubiano
- Cuentanan pa un y tur
- Tur cos a keda atras (1965)
- ‘'Macuarima'’ (1971, obra teatral)
- Wadirikiri'’ (1975, obra teatral)
- Wantapa! tapa!… Ha!… Ha!…Ha! (1981)
- Kudawecha a keda sheu (1982)
- La Gitana Lusitana (novela na Spaño)
- Bo felicidad ta cerca mi
- Kiko ta di nos (1982)
- Un anhelo sin fin (1982)
- Companashi, Cronica di recuerdonan scondi (2005)
- Shinishi di olvido (2006, antologia, Editorial Charuba)
Fuente, nota i/òf referensia
|
Ernesto Rosenstand (1931) Docent Spaans, acteur, radiomaker, dichter, vertaler die leefde en werkte op Aruba. Vertaalde, bewerkte en schreef eigen toneelstukken en een musical. Richtte Teatro Experimental Arubano op en verzorgde daar vertalingen in het Papiamento van stukken uit het wereldrepertoire, ook veel oorspronkelijk Arubaans werk. Schreef onder andere een sociaal gericht werk over gemarginaliseerde groepen en haalde materiaal uit de spelersgroep. Werkte met of voor o.a.: Radio Kelkboom, Mascaruba en Hubert Booi. Titels: Macuarima: historia o leyenda?, Bo felisidat ta serca mi, Wadirikiri, Kiko ta di nos? (Uitgeverij Teatro Experimental Arubano) In 1942, op elfjarige leeftijd kwam hij naar Aruba, waar hij een belangrijke bijdrage leverde aan de ontwikkeling van het lokale theater.[1] [2]
In de jaren vijftig werkte Rosenstand als docent Spaans en verteller van kinderverhalen bij Radio Kelkboom. Vanaf 1961 was hij betrokken bij de toneelgroep Mascaruba, waarvoor hij zowel vertalingen maakte als originele stukken schreef. Zijn werk in deze periode werd beïnvloed door het 'indianisme', een stroming die het Indiaanse verleden van het Caribisch gebied benadrukte. Bekende werken uit deze periode zijn 'Macuarima' (1971) en 'Wadirikiri' (1975), waarin hij het leven van de oorspronkelijke Indiaanse bevolking centraal stelde.
In 1978 richtte Rosenstand het Teatro Experimental Arubano op. Met deze groep streefde hij ernaar om serieus werk te brengen gebaseerd op Arubaanse thema's, waarbij originele teksten werden ontwikkeld in samenwerking met de acteurs. De thema's van zijn latere werk waren vaak sociaal gericht, met aandacht voor de minderbedeelden in de samenleving. 24ora - Prome Den Noticia / TheaterEncyclopedie / werkgroepcaraibischeletteren.nl
Naast zijn werk voor volwassenen schreef Rosenstand ook voor de kindertoneelgroep Chi-ku-cha. Hij bleef tot na zijn pensionering actief als schrijver van proza en poëzie, waarbij hij zich literair uitsluitend van het Papiamento bediende.
Ernesto Rosenstand wordt herinnerd als een pionier in het Arubaanse theater, die met zijn werk een belangrijke bijdrage leverde aan de culturele bewustwording en het behoud van de Arubaanse identiteit.
- ↑ https://werkgroepcaraibischeletteren.nl/ernesto-rosenstand-overleden/ Ernesto Rosenstand overleden], werkgroepcaraibischeletteren.nl (21 di augustus 2016)
- ↑ TheaterEncyclopedie/werkgroepcaraibischeletteren.nl/TheaterEncyclopedie