Yuda:Tradukshon

Tradusí artíkulonan for di otro idioma di Wikipedia ta un manera balioso pa kontribuí na Wikipedia, spesialmente riba edishonnan mas chikitu. Sinembargo, ta importante pa hasi esaki kuidadosamente. No ta tur artíkulo ta adekuá pa tradukshon, i un tradukshon semper mester ta valido, komprendibel i den akuerdo ku e guianan di Wikipedia. E página aki por yuda ku kiko pa wak p'e ora di tradusí un artíkulo.
Ki ora por tradusí un artíkulo?
[editá | editá fuente]No ta tur artíkulo di un otro idioma di Wikipedia ta adekuá pa tuma over. Artíkulonan ta wòrdu skirbí pa boluntario i ta varia masha den kalidat. Promé ku kuminsá un tradukshon, ta importante pa ta sigur ku e artíkulo original ta konfiabel i bon skirbí.
Komo traduktor, solamente tradusí si ta dominá ambos idioma, por ehempel ingles pa papiamentu. Ademas, konosementu supstansial di e materia ta nesesario. Solamente si ta komprondé e tema por interpretá e informashon korektamente i krea un tradukshon eksakto i komprendibel.
Kon ta kuminsá un tradukshon?
[editá | editá fuente]Tin dos manera pa tradusí un artíkulo: manualmente òf usando un hèrmènt di tradukshon.
Tradukshon manual
[editá | editá fuente]Ku tradukshon manual, ta lesa e artíkulo den e otro idioma i mas miho posibel trata di skirbi un vershon ekivalente den papiamentu. Ta importante pa no tradusí literalmente, pero kombertí e teksto na papiamentu fluido i natural. Kontrolá ku e linknan interno ta punta na e artíkulonan korekto i remplasá malchi ku un eksistente.
Herment di tradukshon
[editá | editá fuente]Wikipedia ta ofresé un hèrmènt spesial di tradukshon. E hèrmènt aki ta permití pa tradusí artíkulonan fasilmente liña pa liña denter di un terminal. E hèrmènt ta rekonosé linknan interno via Wikidata i por tradusí teksto outomatikamente usando tradukshon di mashin. Tene na kuenta ku e teksto generá outomatikamente semper mester wòrdu kontrolá i ahusta manualmente. E kalidat di tradukshon semper ta keda na e responsabilidat di e traduktor.
Por aktivá e hèrmènt via preferensianan den e rubrika di Beta features. E opshon di Tradukshon lo aparesé den e menú di usuario.
Kiko mester paga tinu na dje ora di tradusí?
[editá | editá fuente]Fuente i lisensia
[editá | editá fuente]Ora di tradusí un artíkulo di Wikipedia for di un idioma pa otro, ta obligá di menshoná esaki korektamente. Por kumpli esaki dor di usa e malchi {{Tradukshon for di otro Wikipedia}}, òf dor di agregá un link permanente na e vershon original. Esaki ta permití otro usuarionan pa kompará e tradukshon ku esun original. Ademas, referensia ta nesesario pa motibu di e lisensia (CC-BY-SA 3.0) bou di kua kontenido di Wikipedia ta disponibel. Komo traduktor tin di solamente referi of kopia fuentenan ku e mes a konsultá. Si tin duda den un fuente, sea lag'é afó òf kontrolá e informashon promé pa wak si e ta korekto.
No tradusí literal
[editá | editá fuente]Un bon tradukshon no ta un tradukshon di palabra pa palabra. Purba di skirbi e teksto di nobo den e forma ku e ta zona natural den papiamentu. Si no por tradusí un konsepto pasobra falta e término korekto, purba deskribí e nifikashon òf evitá e tópiko. Si no ta sigur tokante un formulashon partikular, por papia dje riba e página di diskushon di e artíkulo.
Evitá nashonalismo
[editá | editá fuente]Artíkulonan hopi bes ta wòrdu skirbí for di e perspektiva di un pais partikular, sin ku esaki ta kla i defini den e título òf bedei den e introdukshon. Riba Wikipedia nos ta purba di aserka tópikonan globalmente. Si ta nota ku un artíkulo ta enfoká riba un konteksto nashonal, ahuste òf klarifiká pa hasié relevante pa un públiko mas amplio.
Semper kontrolá kontenido
[editá | editá fuente]Tradusí solamente informashon ku ta sigur i korekto pa loke ta trata kontenido. Artíkulonan ku ta kontené barios pregunta òf dudanan tokante e fuente òf konfiabilidat di e kontenido, no ta adekuá pa tradukshon. Tambe evitá artíkulonan ku ta violá derecho di outor.
Konsiderashonnan tékniko
[editá | editá fuente]Linknan interno
[editá | editá fuente]E hèrmènt di tradukshon ta ahusta linknan interno outomátikamente via Wikidata, pero ku un tradukshon manual e traduktor mes mester hasi esaki. Chèk pa ta sigur ku e linknan ta referí na e artíkulo korekto den vershon di papiamento. Tambe paga tinu na diferensianan den konvenshon di nombramentu. Por ehèmpel, kaminda e Wikipedia ingles ta usa [[Nikcerie District|Nickerie]]
òf esun na hulandes ta usa [[Nikcerie (district)|Nickerie]]
, esaki mester ta [[Nickerie]]
na papiamento.
Punto i kòma
[editá | editá fuente]Diferensianan lingwístiko por sosodé tambe den e uso di numbernan. Na papiamento ta usa un kòma pa desimal i un punto pa miles, por ehèmpel 1.000,5
. Den hopi otro idioma, esaki ta al kontrario.
Chèk i adapta malchi
[editá | editá fuente]Malchi ta varia den tur Wikipedia. Un malchi ku ta eksistí den un otro idioma di Wikipedia, posiblemente no ta disponibel den e vershon di papiamentu. Kontrolá ku e malchi ta eksistí i ku e ta wòrdu mustra korektamente. Tin bia por remplas'é ku un vershon lokal alternativo. Esaki tambe ta konta pa malchinan di referencia.
Na wikipedia di papiamentu ta usa ambos malchi di referensia den estilo ingles i hulandes. Akaso, e malchi kopiá no ta un di e idiomanan aki, adapt'e pa esnan disponibel, manera {{citeer web}}.
Promé ku publiká
[editá | editá fuente]Un tep útil ta pa laga e tradukshon para pa un dia i despues les'é atrobe. Asina lo ripara unda e teksto no tin fluho. Promé ku publiká, ta un bon idea pa kompará e tradukshon ku e artíkulo original. Kontrolá ku tur informashon a wòrdu kopiá korektamente, ku e teksto ta fásil pa lesa i ku tur link i fuente ta korekto.
Ki ora pa usa palabranan straño den papiamentu?
[editá | editá fuente]Na Wikipedia di papiamentu e ta importante pa promové bon uso di e idioma, en partikular su gramátika, sintáksis i e dos variantenan ofisial di ortografia. Segun ortografia di papiamento, palabra deriva ta skirbí segun forma orginal i ta mantené e forma básiko, por ehèmpel double-cross
, i entre papiadónan di papiamentu palabra deriva ta a base di ortografia fonológiko, por ehèmpel dòbelkròs
.
Estilístika
[editá | editá fuente]Algun papiadó ta preferá di usa términonan spañó, hulandes òf ingles ora falta un palabra spesífiko na papiamentu. E eskoho di un otro idioma por dependé di e ramo di estudio, por ehèmpel den siensia i teknologia, hopi bia ta usa términonan latin, griego òf ingles, miéntras ku den kontekstonan tékniko ingles ta mas komun.
Ademas, tin bia ta skohe palabranan di otro idioma pa evitá aspekto afektivo mucho fuerte i indeseá na papiamentu. Un ehèmpel di esaki ta e uso di un palabra straño neutral na lugá di un palabra den papiamentu ku un konotashon emoshonal òf negativo, manera den términonan pa salú mental. Den kasonan asina, ta importante pa e palabra straño wòrdu usá korekto i apropiá. Ehempel: malesa di kaya → enfermedat venériko
òf kabes a tòka → trastorno mental
Nòmber geografiko
[editá | editá fuente]Semper konsultá Lista di palabra papiamentu pa nòmbernan geográfiko, gentilisio, i athetivo. Por adaptá nòmbernan geográfiko na e ortografia fonológiko di papiamentu, asina leu ku e ortografia ta permití, por ehèmpel Niu Yòrk, Boneiru, Ruba òf Karákas. Esaki ta nifiká ku por usa tantu forma adaptá komo original, dependiendo di su uso (p.e., kon komun i koriente un nòmber ta) i pronunsiashon. Akaso e palabra deriva (p.e., athetivo òf gentilisio) di un pais of lugá no ta menshona den Lista di palabra papiamentu ta mantene un forma simpel:
- Pa gentilisio ta usa e forma:
Hende òf habitante di
sigui pa enòmber di pais of lugá
konserní. Ehempel:Habitante di Virgin Islands
- Pa athetivo ta usa e forma:
di
sigui pa enòmber di pais of lugá
konserní. Ehempel:Literatura di Bangladèsh