Di Dos Guera Mundial

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
Di Dos Guera Mundial
world war, historical period
Parti dinewest history, Edat kontemporáneo Editá
Presedí paProme Guera Mundial, interwar period Editá
Siguí paaftermath of World War II, Trente Glorieuses, Guera Friu, World War III Editá
Fecha2 sèptèmber 1945 Editá
Fecha inisial1 sèptèmber 1939 Editá
Fecha final2 sèptèmber 1945 Editá
PartisipanteAxis Powers, Allies of the Second World War, Di Tres Reich, Australia, Reino Uni Editá
Has immediate causeSecret Additional Protocol to the Molotov–Ribbentrop Pact Editá
Historiatimeline of World War II, diplomatic history of World War II Editá
Etikèt na Stack Exchangehttps://history.stackexchange.com/tags/world-war-two Editá
Kategoria pa mapaCategory:Maps of World War II Editá

Di Dos Guera Mundial, (hopi biaha abreviá manera WWII of WW2), tabata un konflikto militar global di 1939 pa 1945, ku a involvi mayoria di e nashonnan na mundu, inkluyendo tur di e poder grandi na mundu, organisá den dos partido militar oponente: e Aliadonan i e "Axsis". E tabata e guera mas plamá na mundu, ku mas ku 100 míon persona militar mobilisá. Den un estado di "Guera Total", e partisipantenan mayor a hinka henter nan ekonomia, industria, i kapabilidat sientífiko pa yuda e esfuerso di guera i ta kita e distinshon entre rekurso sivil i rekurso militar. Marka pa eventonan signifikante involviendo sivilnan, inkluyendo e Holocaust i e lansamentu di Bom Atomiko riba Hiroshima i Nagasaki, e tabata e konflikto mas mortal den historia humano resultando den entre 50 míon pa 70 míon morto.

Kronología[editá | editá fuente]

Ta generalmente akseptá ku e guera a kuminsá dia 1 di sèptèmber 1939, ora Alemania Nazi a invadi Polonia i esei a sigui ku e deklarashon di guera riba Alemania dor di Fransia, i mayoria paisnan di e Emperio di Inglatera i e Mankomunidat. Alemania kier a establesé un imperio aleman grandi den Oropa. Durante 1939, te ku kuminsamentu di 1941, den un serie di kampania militar i tratado politiko, Alemania a konkistá militarmente i politikamente un gran parti di kontinente oropeo i parti di Union Sovietiko. Inglatera i e nashonnan di e Mankomunidat a keda e uniko forsá mayor bringando kontra e Axis den nan kampania di desierto na Nort Afrika i den e ekstenso bataya di atlantiko. Na yuni 1942, e Axis oropeo a lansa un invashon di Union Sovietiko, dunando un komienso na e frontera ost, ku lo bai bira e kaminda di guera di mas grandi ku e mundu a hera di mira, ku na e momentu aki tabata dedika kasi tur di e Axis su poder militar. Na desèmber 1941, E imperio di Hapon, ku durante e tempu e kaba tabata den e Di dos Guera Sino-Hapones ku China for di 1937 anto ku kier a establesé dominansia riba Sur Asia i Asia Sureste, a ataka Merka io poseshonnan oropeo den e Oséano Pasífiko, konkistando masha lihé un gran parti di e region.

E Axis su avanse a wordu pará na 1942 despues ku a gana Hapon den un serie di bataya maritimo i despues ku a devasta e tropanan di e Axis oropeo na e di dos bataya di El Almaein na Nort Afrika i e Bataya di Stalingrad na Union Sovietika. Na 1943, ku un serie di perdida aleman na oost di Oropa, e aliadonan a invadi Italia, anto e merikanonan a haña viktoria na Oséano Pasífiko, e Axis a pèrdè su inisiativa stratégiko i a pasa ku un retiro strategiko di tur frontera. Na 1944, e aliadonan a rekapturá Fransia, i e Union Sovietika a reklama tur perdida teritorial i a sigui invadi teritorio aleman i di su aliadonan. E guera na Oropa a kaba ora Union Sovietika a kaptura Berlin, e kapital aleman, ku a resultá den viktoria pa Oropa dia 8 di mei 1945. Pa e tempu ei, e poder maritimo di Hapon a perde kontra esun merikano, i un invashon di e islanan di Hapon dor di Merka a bira imminente. Ku a resulta ku e bombardeo di e siudatnan hapones di Hiroshima i Nagasaki.

Konsekuensia[editá | editá fuente]

E dos lidernan di e Axis, Adolf Hitler, i Benito Mussolini

E guera a kaba ku viktoria total di e aliadonan riba Alemania i Hapon na 1945. E Di Dos Guera Mundial a laga e alimientu polítiko i e struktura sosial di mundu drastikamente kambia. Komo Nashonnan Uni a wordu establese pa prevení futuro guera i kooperashon internashonal, Union Sovietika i Merka a lanta komo dos superpoder rival, ku a kuminsa e Guera Friu, ku lo dura pa e siguiente 46 aña. Durante esei e influensia di e nashonnan oropeo a baha drastikamente, i e dekolonisashon di Afrika i Asia a kuminsa. Mayoria pais ku su infrastuktura a wòrdu devasta durante e guera a kuminsa bai dilanti i a bira hopi mas modero i integrashon polítiko a kuminsa den un esfuerso pa stabilisa relashonnan.