User:Profesor Eusenia

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber

Diana Lebacs[editá | editá fuente]

Diana Lebacs, kende ta un dosente, outor i aktris.

Diana Lebacs ta un konosido dosente, outor i aktris. Banda di esaki, e ta un kantante i traduktora. Diana a nase dia 12 di sèptèmber 1947 i a fayesé dia 11 di yüli 2022 na Kòrsou. Diana ta konosí pa su obranan literario pa mucha, hóben i adulto. Ademas e ta skirbi buki tantu na papiamentu komo na hulandes. Banda di esaki, Diana ta esposa di e konosido baluarte: Pacheco Domacassé.

Biografia[editá | editá fuente]

Diana Melinda Lebacs a nase dia 12 di sèptèmber 1947 den e bario di Cher Asile (na Kòrsou). Diana su mama, kende ta señora Esther Amalia Doelwijt, tabata originalmente di Sürnam i a muda bin biba na Kòrsou ku su 18 aña. Diana su tata, kende ta Willem Mertjo Lebacs, tabata hefe di duana i el fungi tambe komo karpinté i kòrtadó di palu. Sra. Lebacs su mayornan no por a komuniká ku otro den nan idioma nativo, pero nan tabata komprondé hulandes si. Ta p’esei nan tabata papia hulandes na kas. Banda di esaki, Diana tabata papia papiamentu ku su wela. Diana a bishitá e skol di fundeshi Philomena School. Despues el a bai e skol sekundario MIL (Maria Immaculata Lyceum). Diana a studia pa maestra di skol básiko i skol spesial. Ademas el a studia pa dosente di hulandes i papiamentu na Universidat di Antia (UNA).  Na aña 1967, Diana a kasa ku Pacheco Domacassé (1 di aprel 1941 - 23 di mart 2022). Pacheco tabata un dosente, outor, aktor i direktor di pelíkula. E pareha tin dos yu muhé i tres ñetu.

Karera profeshonal[editá | editá fuente]

Trabou[editá | editá fuente]

Diana huntu ku mener Walcott.
Diana Lebacs ta risibí un buki ku firma serka e poeta Derek Walcott (di St. Lucia) na final di un lès di 'master'. Esaki a tuma lugá dia 19 di mei 2008 na Amsterdam.

Entre 1960 pa 1967, Diana a kuminsá skirbi algun novela pa adolesente. Banda di esaki, e tabata a kanta den e banda ‘Teenage Shadows’ entre 1963 pa 1966. Na aña 1970, Diana a sigui un kurso di dos aña tokante di literatura di papiamentu. Di e forma akí, e tabata ke amplia su konosementu riba e desaroyo di papiamentu (‘lingua franca’). Tabata su deseo pa publiká su deseo pa publiká kuentanan pa muchanan ku ta biba na Antias Hulandes i alabes papia e idioma di e region akí.

Sra. Lebacs a hunga ròl grandi den desaroyo di literatura hubenil di Antias Hulandes. Na aña 1971, el a publiká su promé buki: ‘Sherry’. Despues di dos aña, a tradusí e buki akí na e idioma di e pais Finlandia. Na aña 1973, Diana a skirbi un obra teatral ku yama: ‘Buchi Wan pia fini’. E ta tokante di un krítika riba e sistema di edukashon oropeo i e ta kontené un interkambio bibu entre e aktornan i e públiko. Pacheco tabata direktor di e obra akí. Diana a sigui traha riba diferente proyekto durante di añanan ochenta i nobenta (1980 i 1990). Entre otro: publiká buki na hulandes i papiamentu, publiká buki edukativo pa muchanan di skol di fundeshi i desaroyá algun programa di televishon.

Ademas Diana a aktua den dos pelíkula lokal, kual ta: Famia Kibrá (1981) i Boka Sarantonio (1989). Banda di esaki, Diana a partisipá den diferente proyekto lokal. Por ehèmpel: benta di buki i diferente tayer. Na aña 1994, el a publiká su promé buki pa hende grandi, titulá: ‘De langste maand’. Tambe ta bon pa sa ku el a publiká su promé buki di poema, ‘Belumbe’, na aña 2014. Sra. Lebacs a risibí e oportunidat di asistí na ‘De Caraïbische Letterendag Junior’ komo invitado for di Kòrsou. Esaki tabata e festival di mas grandi pa outornan di Karibe ku ta skirbi bukinan hubenil. El a tuma lugá na Amsterdam den luna di òktober di aña 2017. Alabes el a partisipá den e proyekto ‘Siman di Ban Lesa’ pa tres aña konsekutivo. Aktualmente sra. Lebacs ta duna lès di algun módulo na Universidat di Kòrsou. Banda di esaki, e ta forma parti di e grupo di teatro ‘Ankrá na Otro’.

Premionan[editá | editá fuente]

Sra. Lebacs a risibí diferente premio durante di su karera profeshonal. Primeramente na aña 1976, el a risibí e premio ‘Zilveren Griffel’ pa su di dos buki ‘Nancho di Boneiru’. Ademas na aña 2003, el a risibí e premio di kultura di Prins Bernard Cultuurfonds Nederlandse Antillen en Aruba (literatura hubenil) pa su buki ‘Caimins Geheim’. Diana a keda honrá ku e Kondekorashon Real ‘Ridder in de Orde van Oranje Nassau’ na aña 2007. Na aña 2012, Diana a risibí e premio ‘Tapushi di oro’. Finalmente por bisa ku meresidamente Diana a risibí ‘Premio Bienal Pierre Lauffer, Chapi di Plata’ na aña 2020.

Obranan literario[editá | editá fuente]

Na kontinuashon ta sigui un lista di obranan literario di Diana Lebacs. E lista kontené obranan di tur e géneronan literario: kuenta, poesia i drama.

  • Lebacs, Diana (1971). Sherry: het begin van een begin
  • Lebacs, Diana (1974). Buchi Wan pia fini
  • Lebacs, Diana (1975). Nancho van Bonaire (Zilveren griffel)
  • Lebacs, Diana (1976). Chinina-kome-Lubida
  • Lebacs, Diana (1977). Ken-ken pia di wesu
  • Lebacs, Diana (1977). Nancho Matroos
  • Lebacs, Diana (1979). Nancho Niemand
  • Lebacs, Diana (1982). Nancho Kapitein
  • Lebacs, Diana (1983). Suikerriet Rosy
  • Lebacs, Diana (1985). De Spokenband
  • Lebacs, Diana (1986). Het witte licht
  • Lebacs, Diana (1990). Lichten boven Klein Bonaire
  • Lebacs, Diana (1994). De langste maand
  • Lebacs, Diana (2001). Caimin's geheim
  • Lebacs, Diana (2005). Fula fula
  • Lebacs, Diana (2009). Waar is Olivier?/Unda Olivier ta?
  • Lebacs, Diana (2010). Ubuntu
  • Lebacs, Diana (2014). Belumbe/De waterlijn
  • Lebacs, Diana (2016). Duizend leugens bruidstaart
  • Lebacs, Diana (2018). Grandesa di amistat


Awor ta sigui algun kuenta ku Diana Lebacs a skirbi pa e proyekto 'Siman di Ban Lesa', ku a resultá den bukinan di Biblioteka Nashonal Kờrsou.

  • Kuenta: E kartanan misterioso ~ Buki: Ban keiru i deskubrí Kòrsou (2019)
  • Kuenta: Chikitu, kòrá i milagroso ~ Buki: Kòrsou, un pasado riku (2020)
  • Kuenta: Di kon kas na Kòrsou tin diferente koló ~ Buki: Kòrsou, un pasado riku (2020)
  • Kuenta: Liesje ~ Buki: Kiko bo ke bira? Profeshon (2021)

Fuente[editá | editá fuente]

  • Jos Staal, 'Diana Lebacs.' In: Lexicon jeugdliteratuur. Martinus Nijhoff, oktober 1985, pp. 1-4.
  • Marita de Sterck, 'Diana Lebacs.' In: Schrijver gezocht. Lannoo; Van Holkema & Warendorf, 1988, pp. 215-216.
  • Wim Rutgers, 'Hoofdstuk 5. Diana Lebacs.' In: Bon dia! Met wie schrijf ik?, 1988.
  • Ruth Koeiman, Lezen over Diana Lebacs. Nederlands Bibliotheek en Lectuur Centrum, Den Haag 1991.
  • Joke Linders, Jos Staal, Herman Tromp, Jacques Vos, 'Diana Lebacs.' In: Het ABC van de jeugdliteratuur: in 250 schrijversportretten van Abkoude naar Zonderland. Martinus Nijhoff, 1995, pp. 304-305.
  • Mieke Oosthout, Schrijven vanuit de kracht van het volk: over de boeken van Diana Lebacs. 2002.
  • 'Diana Lebacs.' In: Encyclopedie van de jeugdliteratuur. Fontein; Wolters-Noordhoff, 2004, p. 207.