Bakteria

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

Bakteria
takson
Supkategoria dimicroorganism Editá
Nòmber sientífikoBacteria Editá
Kategoria taksonómikodomain Editá
Takson superiorBiota Editá
Taxonomic typeBacillus Editá
Fecha inisial3500 million years BCE Editá
Ta kousabacterial infectious disease, bacterial pneumonia Editá
Code of nomenclatureInternational Code of Nomenclature of Prokaryotes Editá
LPSN URLhttps://lpsn.dsmz.de/domain/bacteria Editá
WordLift URLhttp://data.wordlift.io/wl01714/entity/bacteria Editá
NCI Thesaurus IDC14187 Editá

Bakteria (i/bæcˈtɪərmi taə/Template:IPAc-en;) ta forma un gran parti di e dominio di mikroorganismo prokaryotiko. Tipikamente algun mikrometer largu, bakteria ta eksisti den varios forma manera esfera, bara i asta spiral. Bakteria tabata un di e promé formanan di bida ku a aparese riba mundu, i ta presente den mayoria habitat. Bakteria ta biba den suela, awa, fuente termal asido, sushi radioaktivo,[1] i e partinan di mas hundu di e mantel di Tera. Tambe tin bakteria ku ta biba den relashonnan simbiotiko o parasitiko ku mata i bestia. Gran mayoria di bakteria no a wordu karakterisa, i solamente mitar di e divishonnan di bakteria ta kontene sorto ku por wordu kultiva den laboratorio.[2] E estudio di bakteria ta konosí komo bakteriologia, i ta un rama di mikrobiologia.

Normalmente, tin 40 miyon sel bakterial den un gram di suela i 1 miyon sel bakterial den un mililiter di awa dushi. Tin aproksimadamente 5×1030 bakteria riba mundu,[3] lokual ta nifika ku nan ta forma un biomasa ku ta surpasa e biomasa di tur mata i bestia.[4] Bakteria ta vital den hopi etapa di e siklo di nutrishon dor ku nan ta resikla nutriente den prosesonan manera asimilashon di nitrogeno for di e atmósfera. E siklo di nutrishon ta inklui e deskomposishon di kadaver, i bakteria ta responsabel pa e proseso di putrimentu.[5] Na komunidat biológikonan rònt di e fuentenan hidrotermal i fuentenan friu, bakteria extremofilo ta ofrese e nutrientenan nesesario pa sostene bida dor di komberti supstansianan ku a wordu disolve manera sulfuro di hidrógeno (H2S) i metan (CH4), den energia. Riba Mart 2013, investigadornan a publika datonan ku a wordu reporta riba oktober di 2012. E datonan ta sugerí ku bakteria ta floria den e Mariana Trench, e parti mas hundu di oseano ku un profundidat di 11 kilometer.[6][7] Otro investigadornan a reporta den estudionan relashona ku mikrobio ta prosperá den baranka te ku 580 meter bou di nivel di laman abou di 2.6 kilometer di oseano for di e kosta di e kantu nortwest di e Estadonan uni di Merka.[8] Segun un di e investigadornan,"You can find microbes everywhere—they're extremely adaptable to conditions, and survive wherever they are." (tradukshon:"Bo por haña mikrobio tur kaminda- nan ta ekstremadamente bon den adapta na diferente kondishon, i por sobrebibi unda ku ta.")


Mira tambe e kategoria Bacteria di Wikimedia Commons pa mas dato mediatiko tokante di e tema aki.