Spreepark

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

Spreepark
Archivá naLandesarchiv Berlin Editá
PaisAlemania Editá
Koordinatonan geográfiko52°29′9″N 13°29′16″E Editá
SedeBerlin Editá
Pais di orígenAlemania Editá
Apertura ofisial1969 Editá
Date of official closure2002 Editá
Wèpsait ofisialhttps://www.spreepark.berlin/ Editá
Map

Spreepark tabata un parke di atrakshon nort di Plänterwald, Berlin, den e distrito di Treptow-Köpenick (anteriormente parti di RDA Ost Berlin). E tabata konosí tambe bou di su nòmber anterior, "Kulturpark-Plänterwald".

Historia[editá | editá fuente]

Plänterwald-Kulturpark (1969 - 1989) [editá | editá fuente]

E parke di atrakshon a wòrdu inougurá na 1969 komo Kulturpark-Plänterwald, ku un área di 29,5 hektar. E zona ta situá panort di e sektor konosí komo Plänterwald, banda di riu Spree. E tabata e úniko parke di atrakshon permanente den e RDA, i e úniko parke di e tipo aki na West Berlin. 

Berlin Spreepark (1989-2001) [editá | editá fuente]

Ku e kaida di e muraya di Berlin i e reunifikashon di Alemania, a deseá di duna e parke den konseshon na un kompania pa manehá i hasi e adaptashonnan nesesario. A tene un konkurso publiko pa sa ken lo keda ku e parke, i a presentá 7 kandidato. E empresa Spreepark Berlin GmbH di Norbert Witte a haya e kontrato. E berdat ta ku e referensianan di Norbert Witte no a wordu verifiká korektamente. Bou di maneho di Spreepark GmbH, a instalá atrakshonnan nobo den e parke i danki na esaki, e kantidat di bishitante a krese te na e punto ku e parke tabata gana 1,5 mion euro pa aña. Despues e konsepto a kambia. E parke a transformá poko pa poko den un parke di atrakshon di estilo oksidental, e preis ku te na e momentu ei tabata pa atrakshon, ta kambia na un entrada fikso (29 DM pa adulto, 27 pa mucha).  Ku e konstrukshon di atrakshonnan nobo, for di 1999, e parke tabatin ku konfrontá debe grandi, p'esei e balor di entrada mester a oumentá. E oumento den e preis di entrada i falta di espasio pa parkeo pa e outonan di e bishitantenan a kontribui na un bahada den e kantidat di bishitante (solamente 400.000 den 2001), ku a kousa ku Spreepark GmbH a kai den bankrut i a sera. 

Despues di 2002 [editá | editá fuente]

Dia 18 di yanüari 2002, Norbert Witte, huntu ku su famia i su kompañeronan di trabou mas serka a muda pa Lima, Peru i ku nan a manda seis atrakshon (Fliegender Teppich, Butterfly, Spider, Baby-Flug, Wild River i Jet Star) den 20 kontener; a ser otorisá dor di gobièrnu lokal, ku a kere ku nan tabata ser manda pa ripará. For di aña 2002 e parke no a habri atrobe pa bishitantenan i na ougustus 2002 e parke a wordu deklará totalmente insolvente, e debe tabata na un nivel di 11 mion euro, e área di parke a kai den abandono total, ku atrakshonnan destrui pa vandalnan ku a keda para ku graffiti i robo di algun di nan piesa.  E gir di parke ainda ta para, pero no a funshoná pa bishitantenan for di dia ku e parke a sera, ounke tin video ku ta mustra ku e gir ta funshoná ainda. Ademas, restonan di otro sitio di interes por wordo haya na e sitio. Un escena di e pelíkula di akshon di 2011 Hanna a wòrdu filmá na e parke.  Norbert Witte a hiba e atrakshonnan na Lima, pa krea un parke i no pa drecha manera tabata kere, e parke a wordu yama "Lunapark", kual tabata un frakaso. Dia 19 di mei 2004 el a ser sentensiá na shete aña di prizòn pa purba di pasa 180 kg di kokaina, ku un balor di 14 mion libra sterling, for di Peru pa Alemania riba e mastanan di e atrakshon Fliegender Teppich ("fliegende tapi"). Na oktober 2006, un corte peruano a kondená Marcel Witte, yiu di Nobert Witte, na 20 aña di prizòn pa kontrabando di droga, siendo e persona cu tabata aparese den e dokumentonan di salida di e pais. Norbert Witte a logra paga un sentensia di 4 aña, y a wordu libera pa su edat avansá i situashon finansiero, su yiu Marcel ainda ta kumpliendo su sentensia den un di e prizonnan mas peligroso di Sur Amérika, y lo sali liber te 2026. Norbert i su esposa no ta kasá mas. Na 2008 finalmente a para e prosedura di insolvensia, i e finka a wordu libera pa un administrador, pasobra e tabata causa solamente gastonan. Ya ku no tabata tin un inversionista nobo den bista, e finesa a ser entregá bèk na e esposa di Norbert Witte. E ta e kontratista ofisial, ya ku Witte ta inkapas pa motibu di su antesedente penal, pa e aña aki ta kuminsa e gira historico pa parti di un inisiativa popular. 

2010 - Bar 25 [editá | editá fuente]

Na 2010, i ku terminashon di e kontrato di hür di bar 25 na Mitte, nan mester buska un lokalidat nobo i tabata pensa di kumpra e parke di atrakshon pero e doño nobo "BSR" ta pidi demasiado sèn, e kombersashonnan aki ta rekuperá na fin di 2010 ku e posibel apertura na 2011 di Bar 25 na Spreepark. Poco tempo despues konosí ku e bar aleman 25 no lo alquila e sitio kaminda e parke tabata, ya ku e mes a haña un lugá nobo den sentro di e siudat di Berlin.

2011 - Reapertura di e parke[editá | editá fuente]

Dia 28 di mei 2011 e notisia ta wordu divulgá ku e parke ta habri su portanan atrobe, su apertura no a keda kompletamente, ya ku solamente a kuminsá funshoná atrakshonnan ku a keda di añanan pasá i ku ainda tabata funshoná i a agregá algun mas na e parke, pero e reapertura temporal aki tabata pasobra e parke no ta funshoná henter aña, ta habri solamente pa temporada i evento spesial, manera Luna Park, e aña aki e tournan storiko ta kanselá, ku lo kuminsá buska ken lo keda ku e kontrato di alquiler nobo di e área.

2013 - 2016 Parke awor[editá | editá fuente]

Resientemente e parke a sufri un seri di moveshon, na yuli 2013, e ofisina di finanzas di Treptow a organisa un 'leasing contract auction' pa paga e debe di impuesto di propiedat. E oferta mas haltu pa tuma e kontrato nunka a yega na e debe di EUR 30 mion di Spreepark GmbH.

Dos koperadó potensial a lucha ku denu i keho, e empresa privá SPV (Spreeplan Verkehr GmbH) i Liegenschaftsfonds Berlin, ku ta manehá e tereno di e estado federal. E oferta mas halto a yega na 2,5 mion euro, ora cu e ofisina di finanzas encarga a kansela e subida.

Den luna di mart 2014, Liegenschaftsfonds a kumpra e kontrato di leasing di e aktivonan di insolvensia, a paga 2 mion na Spreepark GmbH i 1 mion na e Ofisina di Finansa. Di e forma aki, Liegenschaftsfonds, dueño di e finka, a tuma kontrol di e area te 2061, ta destaka ku e kontrato ta bisa cu e area mester wordu uza exclusivamente pa un parke tematiko, e propietario nobo ta aposta pa un parke tematiko chikito, den sintonia ku e medio ambiente, pa famianan, u weganan pa muchanan i parke zoológiko, ku no mas cu 500.000 bishitante pa aña. Tambe tin esnan ku a sugeri pa restoura e área. E parke no ta sigui haci su turnan turistiko i historiko manera e tabata hasi den pasado, e parke tambe a bira viktima di un kandela riba 10 di ougustus 2014, unda e kandela a desata na varios punto na dado momento i a destrui kompletamente alrededor di 5.000 meter kuadrá di superfisie.

Un sentenar di miembro di kuerpo di bombero a traha pa oranan largu pa stòp e kandela, ku a laga redusi na ceniza senario i plato sinematografiko tambe instala den e sitio, pa stòp e kandela mester a rekuri na extintor industrial lokalisa 1,5 kilometer leu, pasobra den e sitio mes no tabatin aparato prepara pa e efekto aki. Tambe a usa boto di bomberonan pa usa awa direktamente ponpá for di Spree. Awe e parke a bira un espasio públiko nobo den e bario di Treptow, riba banda di riu Spree, despues ku BSR a deklará su propiedat den bankrut.