User:Caribiana/Sandbox/Media

E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

La Prensa tabata un vespertino na Kòrsou entre 1930 i 2017. Den añanan 1950 e tabata e promé korant den idioma papiamentu.

Historia

La Prensa a wòrdu funda na 1928 pa Jorge Bartolomeo Suarez i tabata pertenesé na Tipografia Electrica NV, unda e korant tabata wòrdu imprimi. Doño di Tipografia Electrica tabata Gilberto Z. de Jongh. Fin di dékada sinkuenta e polítiko i fundadó di Partido Demokrat, A.A. (Chicho) Jonckheer, ta atkeri e korant bou di Uitgeverij De Pers NV.

E promé edishon a keda publiká dia 7 di yanüari 1930. E korant tabata originalmente na idioma spaño i hulandes, pero esaki a wòrdu kambia pa papiamentu na aña 1957. Na aña 1943 La Prensa komo úniko korant lokal a introdusí henter un pagina na ingles na benefisio di e tropanan merikano stashoná na Kòrsou i Aruba durante Guera Mundial II.

La Prensa tabata importante pa e konsientisashon polítiko di e pueblo den añanan sinkuenta. Polítikamente, e korant tabata ligá na e Partido Demokrát di Korsou. La Prensa tabatin e mesun doño ku Ultimo Noticia.

E korant tabata basta eksitoso entre e publiko lesadó na e islanan ABC i tabatin un ofisina na Aruba, kua for di añanan 1970 tabata bou di maneho di Tommy Pietersz. Un enkuesta na 2013 a haña ku La Prensa tabatin un segmento di alrededor di 5% di e merkado.

Despues ku e korant a wòrdu deklará fayit a saka e ultimo edishon riba dia 30 di november 2017.

Eks-redaktor i reportero

• Giovanni Atalita (reportero)
• Jacob W.S. Beaujon (1930-1940, redaktor)
• Luis Daal (1947-1950, hefe di redakshon i direktor).
• Carlos Daantje (hefe di redakshon interino)
• Augustin Diaz (hefe di redakshon)
• Mariano Heyden (te 2017, hefe di redakshon)
• A.A. (Chicho) Jonckheer (hefe di redakshon)
• Humphrey Josefa (hefe di redakshon interino)
• Emilio Lopez Henriquez (1940-1944, hefe di redakshon)
• Tommy Pietersz (redaktor)
• Jorge Suarez (1930-1939, redaktor)
• Jos van der Schoot (reportero)

Link eksterno

• Wèpsait ofisial

Fuente, nota i/òf referensia

E promé edishon a keda publiká dia 7 di yanüari 1930. Den dje tabata skirbí ku “el caracter de este diario es importante informativo”. pa Jorge B. Suarez, kende ya a publica e semanario ferozmente anti-catolico Voz di Pueblo (no. 103) na 1916 – e unico revista na Curagao cu a wordo condena pa un obispo – y tambe a hiba polemicanan cayente den La Prensa cu e Amigoe di Curagao, kende su redactor desde mei 1931 tabata Pader Hulsman, kende a logra contraresta esaki na un manera masha efectivo Despues di morto di Jorge B. Suarez dia 24 di october 1939, J. W. S. Beaujon, kende a keda solamente pa un tempo cortico, a tuma su cargo. un puesto na Maduro & Sons probablemente no tabata tey, apesar cu Beaujon a fungi como hefe di redactor di e organo di e club di debate Jong Curacao ‘De Onpartisan’ (no. 121) di 1932 pa 1933, un. revista ku no a sobresalí den profundidat di reflekshon. E gerensia di La Prensa “tabatin den Emilio Lopez Henriquez un hende ku ya a surgi den e tereno di periodismo promé, ounke e tabatin entrada adishonal pa medio di instansianan. Na 1923, Lopez Henriquez a publiká La Esperanza (no. 111), un korant semanal na Spaño, cu tabata existi solamente un anja. ).

Kousa finansiero i atministrativo tabata e motibunan di su kaida, di manera ku Lopez Henriquez tabata mas eksitoso na La Prensa, un revista ku tabatin un antecedente finansiero sufisiente den persona di su doño. Bou di Lopez Henriquez e tono polémiko di La Prensa a disparsé kompletamente; e revista a abstené di tur konsiderashon editorial.

La Prensa, segun e subtitulo “diario de informaciones universales”, ta, mescos cu e Boletin Comercial anteriormente menciona, sirbi pa United Press, kende su telegramnan ta wordo imprimi na Spaño Piezanan entrante di un naturalesa diferente ta wordo graba generalmente den e idioma den cual nan ta. ta worde manda Na anja 1943 E. Lopez Henriquez a introduci henter un pagina na Ingles na beneficio di e trupanan Norteamericano riba Curagao y Aruba La Prensa tabata e unico corant cu a haci esaki.

Den ananan 1940 e korant, huntu ku Beurs- en Nieuwsberichten, tabata wordu imprimi na Tipografia Electrica NV. E korant tabatin un filial na Aruba, kua den ananan 1980 tabata bou di maneho di Tom Pietersz.

---

nl.wiki:Ret Karibense (hulandes: Caribisch Netwerk) ta un servisio di notisia independiente riba liña di e Oranjestad pa medio di e grupo di trabou NTR. E plataforma ta dirigí riba e seis islanan Karibense di Reino Hulandes. E redaccion ta traha noticianan, reportahenan di radio y video riba Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint-Eustatius, Sint-Maarten, politica Den Haag y e comunidad Caribense na Hulanda. E ta publika den hulandes, papiamentu i ingles. El a wordo lansa na 2013 pa NTR omroep.

Historia

E grupo di tarea publico NTR a crea e plataforma di noticianan na 2013 despues cu World Broadcasting a wordo obliga pa stop di publica informacion di Caribe na fin di 2012 pa motibo di reduccion di presupuesto. Caribbean Network ta e úniko servisio di notisia no-komersial pa e islanan Karibense. E periodistanan komersial, e stashonnan di radio i di televishon na e islanan i na Surinam ta tuma hopi bia e artíkulonan publiká, e reportahenan di radio i di video na nan tur.

• NOTES - NTR Caribisch Netwerk

Het zogeheten Caribisch Netwerk, een in 2013 door omroep NTR gelanceerde nieuwsvoorziening voor het Caribisch gebied, gaat samenwerken met online nieuwsplatform ABC Online Media. Bijdragen uit het netwerk (zowel tekst als video) zullen de online uitgaven Bonaire.Nu, Curacaonieuws.Nu en Arubanieuws.Nu verrijken. Het Caribisch Netwerk is met 15 journalisten op alle zes eilanden van de Nederlandse Antillen actief. Sylvia de Leon van ABC Online Media is blij dat het kan putten uit technische kennis en faciliteiten van de NTR, naast de geschreven artikelen en audiovisuele producties uit het Caribisch Netwerk. Mogelijk zullen er in de toekomst co-producties zijn. Frans Jennekens is binnen NTR verantwoordelijk voor het Caribisch Netwerk. Als taakomroep wil de NTR de lokale journalistiek op de Caribische eilanden binnen het Koninkrijk ondersteunen. De samenwerking past wat Jennekens betreft perfect. “Bovendien wil de NTR graag haar publieke content op zoveel mogelijk platforms verspreiden. De samenwerking kan tot een wederzijdse verdieping van de informatie leiden”, stelt hij. https://www.villamedia.nl/artikel/ntr-lanceert-caribisch-netwerk |werk=Villamedia|auteur=Trudy Brandenburg-van de Ven|titel=NTR lanceert Caribisch Netwerk|datum=24 april 2013 De NTR heeft een persvoorziening voor Caribisch nieuws gelanceerd. ‘Caribisch Netwerk’ brengt nieuws, actualiteiten, radioreportages en achtergronden over Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten en de Caribische gemeenschap in Nederland. De website functioneert voor de lokale media als een persbureau en informeert daarnaast alle andere geïnteresseerden. Caribisch Netwerk is een productie van de NTR, in samenwerking met onafhankelijke journalisten op de zes Caribische eilanden (verenigd onder de naam Journalistes Expérimentés). In opdracht van de NPO heeft de NTR als onafhankelijke taakomroep deze nieuwsvoorziening opgezet, nadat de Wereldomroep eind 2012 door bezuinigingen gedwongen werd te stoppen met journalistiek werk voor het Caribisch gebied.

Fuente, nota i/òf referensia

---

LM Publishers ta un editorial independiente di buki di arte i cultura mundial, informashon di pais, sustansia i asuntunan di desaroyo, cu un interes special pa Surinam, Antias i Indonesia.

LM Publishers is een onafhankelijke uitgeverij van boeken over wereldwijde kunst & cultuur, landeninformatie, duurzaamheid en ontwikkelingsvraagstukken, met een bijzondere belangstelling voor Suriname, de Antillen en Indonesië. LM Publishers komt voort uit KIT Publishers, de uitgeverij van het Koninklijk Instituut voor de Tropen, die bij de reorganisatie van het instituut in 2013 werd opgeheven. Na de reorganisatie vond de uitgeverij onderdak bij LokaalMondiaal, dat door middel van onder andere documentaires en debat beoogde mondiale thema’s te belichten vanuit lokaal en regionaal perspectief. Aan LokaalMondiaal dankt de uitgeverij, die sinds begin 2016 zelfstandig is, haar naam.

nl.wiki:KIT Publishers was een Nederlandse onafhankelijke uitgeverij en multidisciplinair kennisinstituut, opgericht in 1989. KIT was gespecialiseerd in landeninformatie, wereldwijde kunst en cultuur en ontwikkelingssamenwerking. De uitgever was verbonden aan het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in Amsterdam en is bij de reorganisatie van het instituut in 2013 opgeheven. De uitgeverij LM Publishers komt voort uit KIT Publishers.

---

Editorial Kolibri, ofisialmente Editorial Kooperativo Antiyano Kolibri, tabata un editorial di Karibe Hulandes, establese na korsou. E no tabata spesifikamente un editorial literario sino un editorial general.

El a wordu funda na 1983 komo e prome editorial propiamente antiano. Inisiado tabata Ro de PAlm, kende despues tabata direktor di e editorial. El a wordo lanta den forma di un kooperativa di kua eskritor, poeta i otronan por bira miembro i laga nan obranan wordu publika. E organisashon a start ku sosten finansiero i ayudo di Sticusa.

E prome publikashon tabata Muzikantil, un kolekshon di músika ku ta kontené vals, danza, polka, mazurka, tumba i un seu di diferente kompositor di Aruba, Boneiru i Korsou di siglo 19 i 20. E prome obro literario ku a publika tabata Dolo di Amor.

1985: presidente di e directiva tabata Beti Doran.

Na mart 1988 Ro de Palm ta fayese i na 1989 e editorial a wordu disolbe.

Algun publikashon ku a sali pa medio di Editorial Antiyano:

• 1983 - Terminonan di aritmetika i geometria elemental di Antoine Maduro.
• 1983 - Un Boka di poesia, kolekshon di poema di Walter Palm
• 1983 - Martein Lopap 2 - Frank Martinus Arion
• 1984 - Doló di Amor, kolekshon di proza i poesia di Hubert Wanga
• 1984 - PA Diverti - outor di korsou Arthur l. Tjin Kon Fat
• 1985 - Something rich like chocolate: Caribbean Prose Writing in English - Aart G. Broek - un guia di e literatura di Karibe ingles como leerboek pa studiante
• 1988 - Makura , kuentanan kortiku di e outor id Korsou, Bèti Doran

NOTES Als alles naar wens verloopt, zal medio volgende maand de oprichtingsvergadering worden gehouden van Editorial koOperativa Antiyano "Kolibri", een eigen Antilliaanse Uitgeverij opgericht om werken van haar leden en van derden uit te geven en over het algemeen de belangen van haar leden te behartigen. Momenteel zijn de conceptstatuten van de coöperatie ter revisie bij een notaris. - Kolibri" is niet specifiek een uitgeverij voor literaire werken, maar veeleer een algemene uitgeverij, aldus Ro de Palm van de werkgroep die bezig is met de voorbereidingen voor oprichting van de Antilliaanse uitgeverij.

SEDERT ENKELE jaren terug tijdens het Festantil een motie werd aangenomen om te geraken tot de oprichting van een eigen Antilliaanse uitgeverij, is een kleine groep mensen, vooral gedreven door het enthousiasme en het doorzettingsvermogen van Ro de Palm, bezig geweest vorm te geven aan een eigen (coöperatieve) uitgeverij. Terwijl een aantal enthousiastelingen van het eerste uur al de moed bijna had opgegeven is het Ro uiteindelijk gelukt het werkelijk uitgeven van boeken te realiseren' enkele weken terug verscheen als eerste uitgave van de Editorial Kooperativa Antiyano "Kolibri" (in oprichting) MUZIKANTIL Volume I.

Muzikantil, een bundel muziek van diverse Antilliaanse componisten, de eerste geluiden van de nieuwgeboren uitgeverij! Muzikantil bevat walsen, danza's, polka's, mazurka's, tumba's en een sehü van Arubaanse, Bonaireaanse en Curacaosche componisten uit de negentiende en twintigste eeuw.

Fuente, nota i/òf referensia

---

Editorial Antiyano tabata un editorial partikulier funda na 1972 pa Stanley Crasdi Karibe Hulandes, establese na korsou.

Algun publikashon ku a sali pa medio di Editorial Antiyano:

• 1973 ta publica Putesia, coleccion di poeman, di Federico Oduber
• 1980 Su Ekselensia interino - Stanley Cras

---

NoticiaCla ta un portal di noticia na Aruba cu a wordo lansa dia 2 di juli 2014 pa Tito Lacle.

Durante e 10 añanan, tabatin momentonan unda cu a purba cierto proyectonan, manera noticia na ingles y hulandes. Ambos tabata bon producto, pero no tabata su tempo. Lo trece nan bek sigur si. E programa Noticiacla LIVE cu a keda lansa na 2017, tambe a conoce su cambionan radical, pa loke ta e aspecto visual y technico. Cuminsando cu un imagen basico, simple, te na su imagen super professional, cu cual e por competi cu cualkier canal internacional.

Fuente, nota i/òf referensia

Gisteren was het precies tien jaar geleden dat journalist Tito Lacle live ging met Noticiacla.com. Het platform is uitgegroeid tot een van de belangrijkste nieuwsportals van Aruba. Noticiacla.com heeft meer dan 30.000 volgers gekregen in de afgelopen tien jaar. Noticiacla en Curacao.nu zijn nieuwspartners van elkaar.

Gedurende de tien jaar heeft Lacle verschillende projecten geprobeerd, zoals nieuws in het Engels en Nederlands. “Beide waren goede producten, maar het was nog geen tijd. Ze zullen zeker terugkomen.” Het programma Noticiacla LIVE, werd gelanceerd in 2017 en heeft inmiddels radicale veranderingen ondergaan, zowel visueel als technisch. “Van een eenvoudige, basale uitstraling tot een superprofessioneel imago dat kan concurreren met elk internationaal kanaal”, aldus Lacle.

Riba un fecha manera awe, pero 10 aña pasa, Noticiacla.com a bay ‘live’, ora cu e tempo ey minister di Telecomunicacion ing. Mike de Meza a primi e boton special durante un evento special na Divi Restaurant. Diez aña despues, e portal ta estableci como un di e portalnan di noticia mas importante di e isla y besindario. Aki, e pensamento di ‘bo no mester ta esun mas grandi, pa bo resalta’ ta valido. Esei no ta kita afo cu Noticiacla.com tin su mas di 30 mil siguidornan acumula durante e ultimo 10 añanan. Loke ta resalta, ta cu noticiacla ta sinonimo na noticia serio, veridico y confiabel. Hopi ta e comentarionan cu mi ta tende, cu ta bisami, ‘nos ta lesa tur, pero ora cu nos lesa Noticiacla, nos no tin cu busca pa sa si e noticia ta berdad’. Y mescos cu mi a haci ora cu e portal a celebra su prome lustro na 2019, mi ta haci mescos awor. Gradici e lectornan fiel, y sigur tambe e comerciantenan cu a para tras di e portal, aña aden, aña afo. Sin e sosten comercial, e portal no por funciona. Sin lector, e portal no tin validez. Y Noticiacla durante 10 aña largo a logra tur dos. Un di e temponan mas dificil sigur, tabata durante pandemia. Y si no ta pa e reputacion y credibilidad serio di e portal, mi no ta kere cu nos lo a ‘make it’. Esaki, pasobra durante pandemia, comercio a sufri hopi. Hasta e grandinan. Y aki ta unda cu e comerciante mester a scohe cuidadosamente unda e ta pone e poco placa extra cu e tin, pa gasta na publicidad. Durante e pandemia, Noticiacla a luci, a haya su caminda y tabata un di esnan cu comercio mas a sostene. Masha danki pa esaki. Durante e 10 añanan, tabatin momentonan unda cu a purba cierto proyectonan, manera noticia na ingles y hulandes. Ambos tabata bon producto, pero no tabata su tempo. Lo trece nan bek sigur si. E programa Noticiacla LIVE cu a keda lansa na 2017, tambe a conoce su cambionan radical, pa loke ta e aspecto visual y technico. Cuminsando cu un imagen basico, simple, te na su imagen super professional, cu cual e por competi cu cualkier canal internacional. Ora cu bo negoshi, bo baby, cumpli 10 aña, berdad esaki mester wordo celebra. Aki tambe a kibra cabez un poco, pero manera cu e portal ta conoci p’e, aki tambe a dicidi pa sigui e rumbo conoci pa e portal. A opta e biaha aki, pa un celebracion mas educativo. Y esaki no ta pa motibo financiero, sino pasobra e ta lo corecto. Tur hende, tambe nos siguidornan, ta gusta un bon celebracion, cu e acostumbrado toast y ambiente. Esey semper por. Pero nos a scohe e biaha aki pa un otro caminda. Esaki den un forma di un presentacion gratis cu oradornan renombra, riba temanan relevante pa e portal. Esaki lo sosode mas leu den aña y lo keda anuncia na su debido tempo. E biaha aki, nos ta repasa visualmente e logronan di e portal, repasa e momentonan mas importante, y final, laga un grupo di persona local y internacional, duna nan pensamento y saludo pa cu e occasion aki. Tur lo por wordo mira durante curso di dia awe. Kico por spera pa e proximo añanan pa Noticiacla? Manera semper Noticiacla a haci, lo tin cambionan, cu ta haci un diferencia. Mi ta pidi bo keda pendiente pa e cambionan aki cu lo keda introduci na su tempo. Pa awor, mi kier termina, gradiciendo Todo poderoso pa a dunami e forza cu mi team pa por a guia e portal aki pa 10 aña largo, ABO e lector cu ta esun pa ken nos ta traha tur dia, y comercio, cu aña tras di aña, a deposita su confiansa den nos. Pa boso tur, un miyon di danki!. NOTA: E potret ta momento di lansamento di e website pa e tempo ey minister di telecomunicacion Mike de Meza riba 2 di juli 2014.

---

• The Daily Herald - Sint Maarten
• Boneriano
• BES Reporter