Idioma krioyo

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

idioma krioyo
Supkategoria dipidgin or creole, lenga Editá
Borchi ku teksto den franses krioyo di Guadeloupe

Idioma krioyo (Aruba:idioma crioyo) ta un lenga ku ta nase habitualmente den un komunidat, konstituí pa persona di diferente orígen ku no ta komparti un lenga komun, ku tin nesesidat pa komunika i pues ta forsá pa krea un lenga nobo usando elementonan di nan propio idioma.

Un ehempel típiko ta esun di e katibunan afrikano ku despues di e konkista di Amérika a wòrdu hiba na e plantashinan den Karibe òf esun di e poblashonnan outóktono di diferente region di Sur Amérika, Oseania i Afrika ku a mira nan mes obligá pa utilisá lenga di e poder kolonial (ingles, franses, spaño, português i hulandes) pa komunika.

Formashon di idioma krioyo[editá | editá fuente]

Entre lingwistanan ta eksisti diferensia di opinion tokante formashon di lenganan krioyo. Segun e lingwistanan Ronald Wardhaugh i Robert A. Hall, Jr., e komunikashon ku a adopta inisialmente ta forma un pidgin, esta un di dos idioma ku ta adopta e léksiko di e idioma imponi den un forma trosi i sensio mientras ta keda mantene e sintáksis propio di e lenganan indigena. Den un proseso ku yama "nativashon", e yu i desendientenan di e papiadonan di pidgin ta perfekshona e lenga konvertiendo esaki den uno mas efisiente.[1] Ta papia di idioma krioyo ora e pidgin transforma den lenga materno, un idioma ku ta dispone di un sintáksis mas strukturá i un léksiko mas fiho i mas amplio.[2]

Pa otro lingwistanan idioma krioyo ta e resultado di un evolushon progresivo di un idioma den kontakto ku otro lenganan, sin ku ta nesesario pa pasa e etapa di transishon di e pidgin.

Ehempel[editá | editá fuente]

Algun idioma krioyo (klasifiká no a base di su gramátika sino pa e lenga di kual e ta bini).