Benta

Benta (na ingles: musical bow; spaño/portugues: arco musical), tambe konosí komo "harpa di boka" òf "bog di boka", ta un instrumento musikal di kuerda, ku ta wòrdu toká ku boka. Funshon di e boka ta pa resoná e zonido. E ta trahá di un taki duru (bog) ku un solo kuerda.[1] Na Kòrsou e ta un instrumento di antaño, ku tabata wòrdu toká prinsipalmente na Bandariba.[2]
Origen
[editá | editá fuente]Mas probabel ta ku durante époka di komersio di katibu e benta a yega e isla di Kòrsou ku e afrikanonan di Ghana, Angola i Nigeria. Na Afrika Sentral e ta wòrdu toká prinsipalmente pa mucha muhé i muhé hoben komo akompañamentu pa kuentonan kòrtiku i ta konosí bou di vários nòmber: lusuba, lukunga, guru, inkoko, etc.[3]
El a plama tambe den gran parti di Sentro i Sur Amérika. Fuera di Kòrsou, e instrumento ta konosí na Jamaica, Haiti i Sürnam den region di Karibe. Instrumentonan paresido na e benta di Kòrsou ta e berimbao di Brasil, lamunga di India i ukeke di Hawaii.

Deskripshon
[editá | editá fuente]Na Kòrsou e bog ta wòrdu trahá di e pal'i karawara (Cordia alba) òf di pal'i kalbas i e kuerda ta wòrdu trahá di un rama di pal'i koko of ribchi di kaska di koko, mas o ménos 20 cm largu.[1] Un punta di e bog ta sinta riba e rudia di e músiko. E otro punta ta wòrdu tené dilanti di e kara di e músiko, di manera ku e “kuerdanan” ta wòrdu posishoná direktamente dilanti di su boka un poko habrí, kasi paden di dje.[2] Pa produsí zonido, e kuerda ta wòrdu vibrá dor di batié ku un palu, serka di e boka. E tono ta kambia dor di ekspandé òf kontraé e kavidat oral; esaki ta wòrdu hasí mediante moveshonnan di e lenga. E tenshon di e kuerda ta kambia dor di primié repetidamente ku un pida heru òf e parti patras di un kuchú, kreando tres nota mas.[3]
Uso
[editá | editá fuente]E benta ta e instrumento prinsipal di muzik di zumbi.[4] Entre e instrumentonan musikal primitivo di Kòrsou, manera wiri, triangel i maraka, e ta esun mas deskonosí i un tempu asta tabata menasá ku ekstinshon.[2]
E instrumento no ta hopi usá den músika moderno di awendia, sino den e ámbito di rekonstrukshon históriko-folklóriko, presentashon edukativo, i festival di kultura. Difikultat ta ku no tin hopi hende ku sa kon pa traha òf toka un benta, loke ta limita su uso.
Fuente, nota i/òf referensia
|