Caha di Orgel


Caha di Orgel of Cah'i Orgel, conoci tambe como caha di musica of tingilingi-box, ta un instrumento musical hibrido, cu ta posiciona meymey entre un piano di cilinder y un orgel. E cah'i orgel y su musica tipico ta forma parti importante di e folklor di Aruba.
E prome pianonan di cilinder a worde fabrica na Alemania. E tabata un instrumento popular den henter Europa y conoci bou nomber di orgel di drey, orgel di caya of orgel di cilinder. Alrededor di 1880 ta importa na e Islanan ABC e prome cah'i orgelnan for di Italia y esakinan a bira masha popular.[1] El Porfiado ta e caha'i orgel mas bieu na Aruba.[2]
E cah'i orgel ta consisti di un caha di palo cu cuerde den cual un cilinder cu clabonan ta drey. Como e cilinder ta carga solamente mita di e cantidad di notanan di un piano normal, e cah'i orgel no ta sirbi pa tur tipo di musica. Musica cu si por graba ta entre otro wals, mazurka, danza y tumba. Persona conoci den siglo 20 pa traha y claba e cilindernan di e cah'i orgel tabata e musiconan: Rufo Wever na Aruba y Edgar Palm na Corsou. Pa toca e cah'i orgel mester di un persona pa drey e palanca y un persona pa toca wiri.
Na 1992 Fundacion Promuza, a saca un buki titula Manual di estudio di nos Caha di Orgel, skirbi pa Edgar Palm, cu e momento ey tabatin 87 aña. E manual ta contene material di estudio pa studiantenan di e curso pa traha i restorá cilinder di piano.[3]
Desde 2016 e caha di orgel ta registra den e inventario di Herencia Inmaterial di Hulanda.[4]
Literatura
[editá | editá fuente]- Alcalá-Wallé, Marilyn, Parabirsing-Balentina, Herta, Rosaria-Wallé, Nidia (2022). E Cilinder Magico entre Aruba y Curaçao, Curaçao. ISBN 978-99904-5-362-1.
- Palm, E.R. (1992). Handleiding bij de studie van onze kaha di orgel. PROMUZA.
- Pool, John de (1935). Del Curacao que se va, "Music de Baile", pp. 38-42.
Fuente, nota i/òf referensia
|