Matanan protehi na Aruba

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.

Matanan protehi na Aruba ta un lista di 69 especie y clase di mata cu ta menciona den e Landsbesluit bescherming inheemse flora en fauna op Aruba.[1] E ley aki ta duna proteccion na flora y fauna indigeno di Aruba, cu sea ta riesga extincion of di cual un presencia duraduro ta desea pa su balor ecologico.

Na vigor desde 15 di augustus 2017, e decreto national (landsbesluit) ta incorpora e sortonan cu ta protehi a base di e Ordenansa pa Proteccion di Naturalesa (Natuurbeschermingsverordening 1995) y e Ordenansa di Medio Ambiente marino (Marien-milieuverordening). Alabes a hunta na esaki e sortonan cu ta resorta bao di proteccion di e tratado di CITES y e SPAW-protocol.

Supervision y localisacion di e matanan protehi riba laman y e costanan di Aruba ta encargo di Warda Nos Costa huntu cu Cuerpo Policial Arubano. Mantencion di e reglanan riba tera ta den man di park rangers di Parke Nacional Arikok y e inspectornan di Departamento di Naturalesa y Medio Ambiente (DNM).[2]

Matanan protehi[editá | editá fuente]

Imagen Nomber cientifico Nomber local (PAP/NL) Status local
Acanthocereus tetragonus Cushicuri of Cadushi di colebra
Agave arubensis Cuco di Indjan EN
Agave rutenniae EN
Avicennia germinans Mangel preto / Zwarte mangrove
Brassavola nodosa Orquidia di mondi EN
Bromelia humilis Teco EN
Bursera karsteniana Palisia cora
Bursera simaruba Palisia dushi EN
Bursera tomentosa Palisia blanco
Cactaceae Cactus (famia) EN
Cakile lanceolata EN
Canavalia rosea Bonchi di lama
Cynophalla flexuosa
(syn. Capparis flexuosa)
Stoki of Yerba di mosterd EN
Capparis indica
(syn. Quadrella indica)
Huliba macho EN
Castela erecta EN
Celtis iguanaea Beishi di yuana EN
Ceratosanthes palmata Batata di zumbi EN
Cereus repandus Cadushi / Breba / Appelcactus
Cissampelos pareira Rais di pataca of Yerba di pataca EN
Clusia rosea EN
Condalia henriquezii Beshi preto EN
Conocarpus erectus Fofoti
Corallinaceae (famia) EN
Crataeva tapia Giron EN
Cynanchum boldinghii Mari di palu EN
Datura stramonium Yerba stinki / Doornappel EN
Erythrina velutina Palo di bonchi of Bonchi di carta EN
Ficus brittonii Mahawa EN
Geoffroea spinosa Taki EN
Guaiacum sanctum Wayaca macho EN
Guapira fragrans Bembe di porco EN
Guapira pacurero Macubari
Haematoxylum brasiletto Mata di Brasil / Stokvishout
Halodule wrightii EN
Halophila baillonis EN
Halophila decipiens EN
Halophila engelmannii EN
Ipomoea incarnata Yerba di glas EN
Jacquemontia nodiflora
(syn. Convulvus nodiflora)
EN
Krugiodendron ferreum Wayakito / Coushati EN
Laguncularia racemosa Mangel shimaron of Mangel blanco / Witte mangrove
Manihot carthaginensis Yuca di mondi / Bittere cassave EN
Maytenus sieberiana Palo di colebra EN
Maytenus tetragona EN
Melocactus macracanthos Bushi
Melocactus stramineus Bushi / Spaanse juffer
Melocactus X Bozsingianus Bushi
Metopium brownei Manzalinja macho of Mansaniya bobo EN
Morisonia americana Bushicuri EN
Myrmecophila humboldtii
(syn. Schomburgkia humboldtii)
Banana shimaron EN
Opuntia caracassana Tuna / Spaanse juffer
Opuntia curassavica Sumpiña di colebra of Tuna di colebra
Paspalum curassavicum EN
Pereskia guamacho
(syn. Leuenbergeria guamacho)
Azufro of Supi EN
Pilosocereus lanuginosus Cadushi pushi of Breba di pushi
Pithecellobium platylobum
(syn. Sphinga platyloba)
Huñagato EN
Pluchea carolinensis Salvia EN
Rhizophora mangle Mangel tam / Roze mangrove
Ruppia maritima Yerba di chogogo / Snavelruppia EN
Salicornia perennis
(syn. Sarcoconia perennis)
Meerjarige zeekraal EN
Schoepfia schreberi Mata combles EN
Serjania curassavica Behuco EN
Sesuvium portulacastrum Banana di rif / Zeepostelein
Spondias mombin Hoba / Gele mombinpruim EN
Stenocereus griseus Cadushi
Strumpfia maritima Bai no bolbe
Syringodium filiforme EN
Thalassia testudinum Yerba di caña
Tournefortia volubilis EN
Trixis inula EN

EN = riesgo di extencion

Wak tambe[editá | editá fuente]

Link externo[editá | editá fuente]

Referencia[editá | editá fuente]

  1. Afkondigingsblad van Aruba 2017 nr. 48 (8 augustus 2017)
  2. Algemene toelichting landbesluit bescherming inheemse flora en fauna, website oficial di Gobierno di Aruba