One-Tété Lohkay

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

Estatua di Lohkay na Sint Maarten

One-Tété Lohkay (literalmente: Lohkay ku un pecho) ta un héroe i luchadó pa libertat di siglo 19, e époka final di sklabitut na Sint Maarten.

One-Tété Lohkay tabata un muhé hoben nasí den sklabitut na un plantashi den sekshon hulandes di e isla di Sint Maarten. E tabata wòrdu konsiderá rebèlde ya ku repetidamente e tabata purba pa skapa di su 'doñonan'. Durante su intentonan pa skapa e ta wòrdu gará i tresí bek na e plantashi. Komo kastigo pa su rebeldia i señal pa ku e otro katibunan e doñonan di plantashi a duna orden pa kita un di su pechonan.[1] Fo'i e momento ei el a bira konosí komo “One-Tété Lohkay”.[2]

Leyenda[editá | editá fuente]

Leyenda ta konta ku despues di su rekuperashon Lohkay a skapa definitivamente di e plantashi pa bai biba den e serunan. Den oranan di anochi e tabata kolektá alimentashon i lotenan di reserva riba e kunukunan grandi di Industry, Saunders, Sint Peters, Marigot Hill i South Reward.[3] Su determinashon i karakter sin miedo a hasié un héroe remarkabel i un símbolo di libertat pa Sint Maarten. Na Sint Maarten Lohkay ta wòrdu honrá i selebrá riba Dia di Emansipashon pa motibo di su perseveransia i kurashi.

Konmemorashon[editá | editá fuente]

Na 2006 a develá un estatua di One-Tété Lohkay di e artista visual nigeriano, Michael Maghiro, kual ta koloká meimei riba e rotònde di Cay Hill. E imagen ta representa Lohkay koriendo ku un bònchi di kaña riba su skouder robes i un faha ront su pecho, ilustrando su resistensia i forsa. Durante horcan Irma na sèptèmber 2017 e estatua a sufri daño i a wòrdu warda den tayer di e artista.[4] Dia 18 di febrüari 2021 e eskultura restorá a wòrdu poní bek na su luga original akompaná pa un seremonia di develo.[5] One-Tété Lohkay a wòrdu eksplísitamente menshoná den e diskurso di Mark Rutte na desèmber 2022, den kual gobièrnu hulandes a diskulpá pa e pasado di sklabitut den Reino Hulandes.[6]