Jump to content

Riu Hordan

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
Riu Hordan
נְהַר הַיַרְדֵּן
Riu Hordan
Lokalisashon geográfiko
Boka Laman morto
Koordinatonan  33°11′12″N 35°37′9″E / 33.18667°N 35.61917°E / 33.18667; 35.61917
Lokalisashon atministrativo
Pais Líbano, Palestina, Jordan, Syria, Israel
Karakterístika físiko
Tipo Riu
Elevashon 2.814 meter
Largura 252 kilometer
Mapa detayá di Riu Hordan
Map
Imágennan riba Wikimedia Commons Wikimedia Commons
[Editá Wikidata] · [Manual]

E riu Hordan (hebreo: נהר הירדן, nhar hajarden) (árabe: نهر الأردن, nahr aloerdoen), ta un riu na Medio Oriente ku ta kore dor di valei di Hordan via e Lago di Tiberias pa Lama Morto. Riunan Dan, Banias i Hasbani ta e tres riu ku ta sirbi komo fuente pa e riu Hordan.[1] Tambe tin e riu Jarmuk ku ta desemboká den Hordan na e krusada di tres pais: (Siria, Hordania i Israel).

Hordan ta forma e frontera estatal entre Israel i Siria riba e seronan di Golan, i na e parti ost ta forma e frontera di Israel i Palestina (oria oksidental di Hordan) ku Hordania. Na e otro partinan tur dos oria di e riu ta pertenesé na Israel.

Hordan tin un largura di 170 kilometer, pero realmente ta mas largo pa via di e multiple birada den su trayecto. Ta estimá ku e largura real por ta entre 330 pa 400 kilometer.

Aktualmente 70 pa 90% di e awa ta wòrdu utilisá pa usonan humano. E fuerte redukshon di e fluho di e riu a aselerá e sekamentu di Lama Morto, un proseso ku ta andando pa 10 mil aña kaba.

E nòmber Hordan tin dos posibel orígen etimológiko. E por ta derivá di e verbo hebreo yarad, loke ta nifiká baha. E riu ta baha di e seru di Hermon, for di e fuentenan di e pueblo Dan i Caesarea Philippi (Banias). Pues Hordan por nifika Yored mei-ha-Dan, loke nifiká ta baha di Dan. Di otro banda e por ta derivá di e palabra arameño yardeen, loke ta nifiká awa koriendo rapido.

Den beibel ta hasi menshon di Hordan ku frekuensia. Den buki Josue e Israelitonan ta krusa Hordan despues di un biahe dor di desierto pa drenta e tera primintí. Den evangelionan ta deskribí ku Hesukristu a ser batisá den Hordan pa Juan Bautista. Esei lo a susedé serka di Betania. Hopi hende sa laga nan mes wòrdu batisá den e riu aki.

Mira tambe e kategoria River Jordan di Wikimedia Commons pa mas dato mediatiko tokante di e tema aki.