User:Caribiana/Sandbox/Isaac Wagemaker

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.


Isaac Wagemaker na 1930

Isaac Wagemaker (☆ 23 di novèmber 1884 na Oestgeest Hulanda - † 10 di juni 1959 na Velp) tabata gezaghebber di Aruba di 1928 te 1945.

Biografia[editá | editá fuente]

Despues di a caba Mulo, Wagemaker a inicia su carera como ambtenaar na Rijksverzekeringsbank (awendia Sociale Verzekeringsbank di Hulanda) na 1904, unda el a traha 8 aña. Na 1912 e ta wordo manda pa loke awe ta Indonesia, unda e tabata gezaghebber di un region na Palembang den Sumatra. Diesseis aña despues, durante su verlof na Hulanda, e ta wordo nombra gezaghebber di Aruba basa riba su experencia como gobernante den teritorio ultramar Hulandes.[1] E tawata un bon escogencia, siendo cu petroleo tabata constitui e porvenir pa Aruba, y e tabatin hopi experencia den relacionnan entre gobierno y industria petrolera durante su añanan di trabao na Indonesia.[2] Wagemaker a fungi como gezaghebber di Aruba di november 1928 te cu 31 di mei 1945, ora el a baha cu pensioen.

Desde su yegada na Aruba dia 16 di december 1928 el a traha activamente pa e isla adapta na e era di industrialisacion, particularmente e refineria Lago y sigui cu e progreso di e tempo ey.[1] El a habri na 1929 un brug pazuid di Spaans Lagoen pa conecta e parti pabou y pariba di Aruba[3] y na 1931 un waf nobo. Na aña 1930 el a mira e necesidad di un aeropuerto pa Aruba y a propone pa pone un tereno na Dakota disponibel pa esaki.[4] E mesun aña Wagemaker a laga hisa toren di Willem III cu 3 meter y na 1939 ta realisa e proyectonan di watertoren na San Nicolas y Oranjestad y na 1942 un caretera nobo di 17 km Oranjestad-San Nicolas. Bou di su mando ta instala conexion di telefon y na 1943 ta instala telefonnan publico na diferente bario di Aruba.

Na 1929 e tabata e prome gezaghebber pa ocupa e cas di gezaghebber situa na Klip, cu despues a bira cas di gobernador y actualmente ta fungi como cas ceremonial di gobernador. E mesun aña e ta muda e kantoor di gezaghebber pa Zoutmanstraat, den e edificio monumental conoci como landskantoor.

Wagemaker por ser mira komo e motor tras di e fundacion di Camara di Comercio di Aruba[5], organo propio pa fungi como mediador y protector di interes y desaroyo comercial di e isla. Empuha pa un comision consistiendo di William Craane, Willem Plantz, John G. Eman y gezaghebber Isaac Wagemaker, 28 empresario local a firma e peticion dia 11 di november 1929 pa constitui e cuerpo representativo cu a keda crea na september 1930, pa medio di un decreto di gobernador di Antias Hulandes, Bartholomeus van Slobbe.[6]

E tabata casa cu Frederica Catharina Jonkers y huntu nan tabatin 3 yiu homber y 2 yiu muhe.[7] Despues di su pensioen el a repatria pa Hulanda. Dor cu su pensioen no tabata bon regla parlamento di Antias Hulandes, riba proposicion di Juancho Irausquin, a aproba pa dun'e un suplemento.[1] Wagemaker a fayece dia 10 di juni 1959 na edad di 74 aña.

Honor[editá | editá fuente]

Wagenmaker a keda condecora como Oficial (officier) den Orden di Oranje-Nassau[1] na 1941, na ocacion di su aniversario di 12,5 aña como gezaghebber.[8] Poco despues di su fayecimento a duna un caya na San Nicolas su nomber: Isaac Wagemakerstraat, reconociendo su 17 aña di servicio na Aruba den un periodo dificil, cu tabata encera e ’’dolornan di crecemento” di e industria petrolera, e expansion di servicionan publico di tur sorto pa mantene e poblacion cu tawata aumenta rapidamente, y e añanan di Guera Mundial II.[2]


Category:Aruba

E tabata casa cu Frederica Catharina Jonkers y huntu nan tabatin 3 yiu homber y 2 yiu muhe.[1] Despues di su penshun e ta repatria pa Hulanda. Dor cu su pensioen no tabata bon regla parlamento di Antias Hulandes a aproba pa duna un suplemento.? Poco despues di su fayecimiento a duna un caya na San Nicolas ta su nomber: Isaac Wagemakerstraat pa su 17 aña di servicio na Aruba bou di circumstancianan dificil. E isla di Aruba mester a adapta na e era di industrialisacion i diferente obra a habri of a keda realisa bou di su guia: apertrua di un waf nobo (1931), caminda nobo di 17 km

  • tabata gobernante di Aruba for di 1928 te cu 1945 y a traha activamente pa Aruba sigui cu e progreso di e tempo ey. Ya na 1931 a habri un waf nobo, e ruta nobo di 17 km Oranjestad-San Nicolas,
  • apertura di konekshon di telefon

Wij weten niet. zeker of er reeds een straat naar deze Bestuurder is Senoemd, die 17 jaren Aruba onder Moeilijke omstandigheden heeft gediend. Aruba moest zich aan de industrialisatie aanpassen.

  • na 1929 e ta muda e kantoor de gezaghebber op Zoutmanstraat, gebouw landskantoor?
  • hij was gezaghebber van november 1928 tot aan zijn pensionnering in 1945.
  • onder leiding van Wagemaker vond de opening van verschillende werken op Aruba plaats
  • gezaghebber van Aruba van 1928 tot 1945 en zette zich actief in om ervoor te zorgen dat Aruba gelijke tred hield met de vooruitgang van die tijd. Al in 1931 vond plaats de opening van een nieuwe steiger, nieuwe weg oranjestad-san nicolas van 17 km,
  • opening telefoonverbinding; a instala e telefon publico ey, a topa cu un carta di 15 di Maart 1943, caminda e hefe di polis ta hasi un peticion na Gezaghebber Isaac Wagemaker pa laga pone telefoonnan publico na diferente bario di Aruba.
  • hij liet de Willemm III toren met 3 meter verhogen,
  • watertorens: Ambos edificio a keda cla un aña despues caminda esun na San Nicolas a habri dia 14 di augustus 1939 y e watertoren na Oranjestad a keda inaugura tres luna despues, specificamente, dia 4 di november.
  • 12. Het vroegere gezaghebbershuis en -kantoor, gebouwd omstreeks 1830, afgebroken in 1949. Na 1929, toen gezaghebber Isaac Wagemaker verhuisde naar de nieuw gebouwde ambtswoning op de Klip (waar nu de woning van de Gouverneur staat) en een kantoor in gebruik nam in het zoge¬ naamde landskantorengebouw (nu het Archeologisch Museum), diende het als marinierskazerne. Naar de vroegere kazerne heet het plein, dat oorspronkelijk een straat was, nog altijd de Kazernestraat. Het oude gezaghebbershuis stond waar nu de Plaza Daniël Leo bij de Variety Store is.
  • E1 a papia di e brug mas pazuid (di Spaans Lagoen) cu a wordo construi na 1929 dor di Isaac Wagemaker, cual a conecta e parti pariba y pabou.[2]
  • bou di dje a lanta KvK; Esaki a duna empuhe pa forma un comision y boga pa un instancia manera Camara di Comercio, cu por fungi como mediador y protector di interes y desaroyo comercial di Aruba.

Dicho comision tabata consisti di sres. William Craane, Willem Plautz, John G. Eman y Gezaghebber sr. Isaac Wagemaker, kendenan dia 11 di november 1929 hunto cu 28 empresario local a firma e peticion pa constitucion di un cuerpo representativo di Comercio y Industria na Aruba. Esaki a resulta n’e creacion di Camara di Comercio y Industria di Aruba dia 8 di september 1930, pa medio di un decreto di Gobernador di Antias Hulandes, sr. van Slobbe.[3]

  • In 1933, vijf jaar na de eerste landing van een watervliegtuig bij Aruba, besloot toenmalig gezaghebber mr. H.E.G. Wagemaker om over te gaan tot de bouw van een vliegveld.
  • december 1928: De Heer Isaac Wagemaker, laatstelijk Gediplomeerd Gezaghebber Iste klasse in Ned. Oost-Indië, thans met verlof, is beiast met de waarneming der betrekking van Gezaghebber van Aruba.

begon in 1912 een ambtelijke carriere in wat nu Indonesie is; op verlof in Nederland werd hij in 1928 tot gezaghebber van Aruba benoemd.

  • Desde ?? Un caya na San Nicolas ta carga su nomber: Isaac Wagemakerstraat.
  • Na 1941, cu su aniversario di 12,5 ana como gezaghebber, el a keda condecora como oficial denOrden di Oranje-Nassau.[4]
  • in 1942 opende hij de nieuwe verbindingsweg van San nicolaas langs de zeekant en over het Spaans Lagoen.
  • De Gezaghebber, die thans al . 12J/£ jaar op Aruba het Bestuur in handen heeft en door de aanwezigheid van de grote raffinaderijen in de oorlogsdagen een allesbehalve benijdenswaardige verantwoordelijkheid moet dragen, heeft een loopbaan van vele reizen achter zich. De Gezaghebber is momenteel 57 jaar, bracht iets meer dan de helft van zijn levensjaren, 29 welgeteld, in de Overzeese Gebiedsdelen door. Te Oegstgeest werd de kleine Isaac Wagemaker geboren (23 Nov. 1884), doorliep de Mulo, werkte bij de Rijksverzekeringsbank te Amsterdam gedurende 8 jaren, huwde met Frederica Catharina Jonkers, toen hij 28 jaar oud was, vertrok kort daarna naar onze Oost, waar hij een Bestuursfunctie zou gaan bezetten. Hier had hij zich door zijn .werkzaamheden bij de Rijksverzekeringsbank, aangevuld met studies, bekwaamd. Een gelukkig huwelijk werd het, 3 zoons en 2 dochters werden geboren.[5]
  • 1930 - Wagemaker kan gezien worden als de motor achter de oprichting van de kamer van koophandel.[6]
  • 1959: Dezer dagen vertelde een krantenberichi ons, dat de oud-gezaghebber van Aruba, Isaac Wagemaker, is overleden. Hij werd geboren te Oegstgeest pp 23 november 18S4 en trad op 1 december 1904 in dienst bij Rijksvorzekeringsbank te Rotterdam. In r»l2 vertrok hij als „tijdelijk adsPirant-civiel gezaghebber" naar de Oost. Wagemaker, gezaghebber in een territoir in de residentie Pal nnbang °P Sumatra in het toenmalige Nederlands Indië, was in 1928 mei ver'°f in Nederland, toen hij op grond vng van ongeveer 8000 zielen. Oran )estad was een sti! vissersplaatsje. Met de bouw van de Ral'finadori Vf>n de Lago Oil & transport Co Ltd, was men an.pcr begonnen. Arub; Trjoest zich aan de industrialisatie Paan aanpassen. Een zeer moeilijke teak voor de Bestuurder! Daarvoor was niet alleen nodig bestuursinzichl '4b doorzettingsvermogen en eigen klacht. Welnu, Aruba kon zich gelukki; Prijzen, want het had een bestuurdpr. die alle kracht van God ojlt- V}nS, een man, die diep-gevoelig was. Hij behoorde tot, een uiterst rechtse P'otestantse richting, was hij geen •nan van preutse opvattingen; doch wel een rechtschapen bestuurder. In jHJn doen en laten een goed mens die graag, eenieder ter wille wilde z»n: een waardig gezagsvertegenwoordiger. lemand, die zich met de bevolking °Precht kon verheugen over de voortgang, die langzaam maar zeker Vverd gemaakt. Men besefte niet steeds, dat vaak vooruitgang werd •ehoekt door het overwicht van een t'kwaam bestuursambtenaar, die '■ in ressort diende op de Curacaose bureaucratie Met een handje vol getrouwen.oir Sich heen (Hessling, Olga Hehrtqüez, Vera Ruiz, R. da Costa Gomez. Paai) Van der Heide. Petrona) moest Aruba worden opgebouwd met bescheiden middelen. Het is gedaan. In 1945 werd een onherkenbaar biodern Aruba aan zijn opvolger overgedragen. Persoonlijke moeilijkheden zijn herr hiet bespaard gebleven. De laatste jaren was zijn echtgeno'-' ziekelijk en hij zelf sukkelde met zijn gezondheid Het Curacaos Bestuur heeft hem — desgevraagd — niet in .vaste dienst willen benoemen. Dit was een hard gelag! Van zijn gedeprecieerd inuisch pensioentje moest hij trachten r°nd te komen. Het was de heer J. E. Yrausquin, die — enige jaren later — als Staienlid het initiatiefvoorstel en een oaad van beschaving en piëteit verachtte hem een jaarlijks onderhoud toe te kennen, welk voorstel door de staten werd aanvaard. Wij weten niet. zeker of er reeds een straat naar deze Bestuurder is Senoemd, die 17 jaren Aruba onder Moeilijke omstandigheden heeft geiend. Hij heeft dit ongetwijfeld verdiend. De overledene was ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Dat hij ruste in vrede.
  • Isaac Wagemaker, geboren 1884 te Oegstgeest, Nederland, begon in 1912 een ambtelijke carriere in wat nu Indonesie is; op verlof in Nederland werd hij in 1928 tot gezaghebber van Aruba benoemd. Afgetreden 1945. Overleden 1959. Gezaghebber Wagemaker maakte in 1930 de [Willem III] toren 3 meter hoger

Gezaghebber I. Wagemaker, jefe di autoridad civil na Aruba durante e ultimo 16 ana, lo retira e luna aki despues di 37 aña di sirbisji cu Gobierno Neerlandes den territorionan ul¬ tra-mar. Acercando e fecha ariba cual e lo tuma retiro, su deseo di mas grandi tawata pa mira e liberación di Holanda y e derumba completo di Alemania prome cu e haci entrego di su mando dia 31 di Mei.[1]

Sr. Wagemaker i su señora lo sali di Aruba pa Curaçao durante e principle di Juni, biahando pa Merca. Despues di un estadia na Boston pa consulto i tratamento medico nan ta spera di bishita nan yiu-mohe na Washington. Fo’i Washington nan tin idea di bai keda na un lugar ketu na cunnucu, te ora bira posibel pa nan bolbe Holanda, unda Sr. Wagemaker ta spera di por ocup’e cu un soorto of otro di trabao social cu por dun’e un oportunidad pa yuda e pueblo sufriente.

Sr. Wagemaker kende e aña aki ta cumpli 60, a yega Aruba dia 16 di December 1928. E tawata bien escogi pa e puesto di Gezaghebber, siendo cu petroleo tawata constitui e porvenir pa Aruba, y e tawatin hopi experiencia den relacionnan entre Gobierno i industria petrolera durante su añanan di trabao na Cost Indie, unda e a biba fo’i 1912 te 1928. E a drenta sirbisji di Gobierno na 1904, y cu excepción di un interval dedicá na trabao particular fo’i 1916 te 1920, e a keda empleado di Gobierno te awor cu e ta tuma su retiro. Practicamente tur e desarollo grandi di Aruba como un centro industrial a bini despues di Sr. Wagemaker su yegada aki, y e periodo di su administración tawata dificil, siendo cu e a encera e ’’dolornan di crecemento” di e indus¬ tria petrolera, un periodo durante cual servicionan publico di tur soorto mester a worde extendi pa mantene cu e populacion cu tawata aumenta rapidamente, y e añanan dificil di guerra.

Despues di 33 aña den sirbisji ultramar di Gobierno Neerlandes, e lo ta contento di por tuma un sosiego, aunque e ta admiti cu lo ta duro pa e laga Aru¬ ba, cu tawata cas p’e durante asina hopi aña.

For di "https://pap.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Caribiana/Sandbox/Isaac_Wagemaker&oldid=120252"