Eligio Melfor

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

Eligio Melfor
Pais di nashonalidatReino Hulandes Editá
Nòmber di dilantiEligio Editá
FamQ125637528 Editá
Fecha di nasementu12 aprel 1940 Editá
Lugá di nasementuKòrsou Editá
Fecha di fayesimentu25 mart 2023 Editá
Lugá di fayesimentuKòrsou Editá
Okupashonaktor Editá
DistinshonPremio Cola Debrot Editá

Eligio Melfor, nòmber artistiko di Julio Constantino Hermanus (☆ 12 di aprel 1940 na Kòrsou - † 25 di mart 2023 na Kòrsou) tabata un eskritor, produktor, direktor teatral, aktor i kómiko yu di Kòrsou.[1] E tabata e eskritor di mas grandi di obranan teatral di Kòrsou i un di e komediantenan mas konosí di Karibe Hulandes.[2] E tabata skirbi na Papiamentu.

Bida[editá | editá fuente]

Komo hóben Eligio Melfor tabata ke bira kantante. Sinembargo, el a realisá ku su talento tabata mas den teatro, pasobra e tabata hasi hende hari fásilmente. P'esei el a disidí di busk'é den e direkshon ei.[1] E tabata ke bai Hulanda pa studia drama, pero su mama a strob'é.[3] Na aña 1959 Melfor a optené su diploma di Mulo i un aña despues ta kuminsá su karera na “bedrijfschool” na Shell. Promé ku esey e tabata deklamá poesia di fábula ku hopi éksito tur djaweps anochi na Radio Hoyer. Durante di e periodo aki el a kuminsá ku teatro i tabata skirbi fábula imitando zonidonan di instrumentonan i di bestia. E tabata outodidakto. Desde dékada 1960 e tabata usa e nòmber Eligio Melfor i tabata presentá su obranan di fábula, chiste i komedia na Club di Shell, sigui despues pa Roxy, Sentro Pro Arte (CPA) i mas resien Teater Luna Blou i Because Entertainment Centre.

Su promé éksito e ta kosecha ku su presentashon musikal Dushi Corsow den Teatro Roxy na 1968, kual a dun'e e título di ‘kómiko numero uno’.[4] E mesun aña e tabatin éksito na CPA ku Amor sin Pasaporte i na 1971 ku Berberin den Politik. Su komedia hopi biaha tabata tin un mensahe mas profundo i tabata mas aksesibel pa mas hende.[1] E tabata e promé persona di koló di Kòrsou ku a presentá den e CPA elitario i a hasi e teatro aki aksesibel pa komedia popular pa un públiko di koló for di tur skina di e poblashon.[1] Komo aktor Melfor tabatin e talento pa pone hende hari, mediante su aksènt y su expreshon di kara.[1]

Komo eskritor el a produsí mas di 32 obra teatral. Den su obra Beberin den Politik, un seri di sátira polítiko, e ta laga diferente personahe kómiko refleha riba polítika na un manera mahestral. Banda di e protagonista Beberin, tambe e personahenan Kechap i Chiwawa ta aparesé den e obranan. Melfor mes a yega di aparesé komo kandidato riba lista di URA pa elekshon di Parlamento di Antias Hulandes na 1966. Desde aña 1971, durante diferente elekshon ku a bin despues, Melfor a aktualisá i presentá e obra di nobo. Su produkshonnan di komedia no tabata pone hende hari so, pero tabata trese un mensahe pa pueblo por sigui pensa riba i siña di dje na final di e komedia. Entre su obranan Hulanda mi ta bai a bati tur rèkòrt ku mas di 150 presentashon na Kòrsou, Aruba i Hulanda durante 2003/2004.[5] Inspirá pa e fluho di migrashon den dékada 1990 Melfor ta aserká ku humor e tema serio aki. E storia ta trata di un soño den kual hendenan di paisnan bisiña di Kòrsou, manera Venezuela i Haiti, ta muda pa e isla despues ku tur yu di Kòrsou a bandona esaki pa bai biba na Hulanda. Despues di un par di aña, ora dos persona di Kòrsou kier a bolbe, nan a ser detené i pone riba e avion pa Hulanda. Na final ta resultá di ta un soño.[4]

Pa televishon Melfor a traha spotnan, skirbi vários komedia di un akta i a produsí programanan éksitoso manera: Hari, hari (1977), Humor ku Eligio (1991) i Famia Fecunda.

Eligio Melfor a skirbi i dirigí pa teatro te na ultimo di su bida.[3] E ta fayesé dia 25 di mart 2023 a konsekuensia di kanser di pulmon na edat di 82 aña.[2]

Honor[editá | editá fuente]

Melfor a risibí un plakat "Ekselensia den Kòrsou" di MCB (1989) i pa su obra Hulanda mi ta bai e Premio MCB. El a risibí e Premio Cola Debrot (1976), Krus di Mérito Kòrsou (2020) i e kondekorashon komo Kabayero (ridder) den Orden di Oranje-Nassau (2021).[6] Na 2007 Arte di Palabra ta otorg'é e Tapushi Literario rekonosiendo su kontribushon na idioma Papiamentu.[7] Na 2014 a marka su man den sement na "Boulevard of Fame" di Teatro Luna Blou.

Algun obra[editá | editá fuente]

  • 1968 - Amor sin pasaporte
  • 1971 - Beberin den polítika
  • 1971 - Bros-Bros (foto-novela)
  • 1973 - Ken ta gana elekshon
  • 1975 - Emansipashon di hende muhé
  • 1978 - Den Perta
  • 1979 - Esta un kurashi
  • 1988 - Muhénan wapu
  • 1989 - Tinchi kita as
  • 1990 - Wowo ku Wowo ku Djente pa Djente
  • 1996 - Macho Krioyo
  • 2004 - Wan tres porta
  • 2004 - Hulanda mi ta bai
  • 2005 - Bestia den Politika
  • 2006 - Gainan fini
  • 2008 - Nan ta bek
  • 2008 - Vengansa di un muhé mansu (huntu ku Anthony Jamanika)
  • 2010 - Fé Lusafé
  • 2022 - Karni Kaduká