Cola Debrot

 E artíkulo aki ta skirbí na ortografia di papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.

Cola Debrot
Informashon básiko
Nasementu	4 mei 1902 Kralendijk
Fayesimentu	3 desèmber 1981 Amsterdam
Edukashon
Alma mater	Universidat di Utrecht
Informashon profeshonal
Ofishi	eskritor, politiko, literary critic, poeta, hurista, médiko, filósofo, art critic, diplomat, minister
Disiplina	belletristic literature, Dutch literature, derecho, medicine, filosofia, art criticism, polítika, diplomasia, Dutch poetry
Lugá di ofishi	Antias Hulandes
Obra
Obra notabel	Mijn zuster de negerin (1935)
Polítiko
Partido polítiko	Partido Demokrátiko Boneriano
Famia
Kasá	Estelle Reed
Tata	Jean Jacques Debrot
Mama	Marie Antoinette Nouel
Yu	1
Imágennan riba Wikimedia Commons
dbnl-profil
[Editá Wikidata] · [Manual]

Nicolaas (Cola) Debrot (☆ 4 di mei 1902 na Kralendijk – † 3 di desèmber 1981 na Amsterdam) tabata un eskritor, poëta, mediko, diplomatiko, hurista i polítiko antiano. E ta wòrdu konsidera komo e fundadó di e literatura di Antias Hulandes. E tabata skirbi na idioma hulandes. Na 1934/35 e ta debutá den e revista Forum ku Mijn zuster de negerin, obra pa kua e ta mas tantu konosí. E premio kultural di Kòrsou ta karga su nomber.

Biografia

Debrot a nase na Kralendijk (Boneiru) den e kas na Kaya J.E. Craane 24, konosí komo “Kas di Kachi Craane”.

“Kas di Kachi Craane”

E tabata yu di Jean Jacques Debrot i Marie Antoinette Nouel y a lanta na Kòrsou i Caracas. Su tata tabatin un plantashi na Boneiru. Tambe e tabata poseé e nashonalidat venezolano pa medio di su wela materno, kende tabata bini di Venezuela. Na kas e tabata papia spaño i papiamentu; el a siña hulandes na skol basiko. Debrot a bai skol di gramátika na Nijmegen i alrededor di 1917 a biba komo internado na Sint-Annastraat 85, serka e biuda di e yu di e teólogo Johannes Jacobus van Oosterzee. Debrot ta debe su konosementu di literatura aleman na su mama, “Groszmutter” Maria Christiane Vorländer-Walter. Despues el a studia derecho na Utrecht for di 1921, unda el a optené su master. Na 1928 Debrot a sali pa Paris, kaminda el a biba pa tres aña i a traha komo un ghostwriter. Einan el a topa ku e bailarina di ballet merikano Estelle Reed, kende el a kasa kuné. Na 1931 el a bolbe Hulanda i a studia medicina na Amsterdam. Durante Guera Mundial II e tabatin un práktika di dòkter na Amsterdam. Den primavera di 1945, Debrot a risibí bishita regular di W.F. Hermans. Debrot a hib’é serka pashèntnan i a introdusí’é komo “Dòkter Klondike”; Hermans despues a inkorporá esaki den su novela Dokter Klondyke.

Gobernador Debrot despues di a huramenta serka Reina Juliana (1962)

Despues di guera, Debrot a kuminsá traha komo dòkter na Kòrsou, i a bira tambe aktivo den polítika. Na 1952 el a keda apuntá komo minister plenipotensiario di Antias Hulandes i a hunga un papel prominente den e reforma di e relashon entre Hulanda, Antias i Sürnam. For di 1962 te 1970 Debrot a sirbi komo gobernador di Antias Hulandes, e promé ku a nase riba un di e islanan. Na 1970 e ta retirá na Hulanda unda e ta dediká su mes na skirbimentu. El a pasa e ultimo añanan di su bida den Rosa Spierhuis na Laren. E tabata sufri di depreshon severo i a keda interná den un instituto sikiátriko pa un periodo. Despues di esaki el a keda riba remedi.

Na òktober 1981, Debrot a wòrdu operá pa kanser di prostat. E operashon a bai bon, pero na fin di novèmber tòg el a sufri un hemoragia. El a wòrdu kuidá den Wilhelmina Gasthuis na Amsterdam, unda el a fayesé dia 3 di desèmber. Dia 7 di desèmber a kremá Debrot na Driehuis den Krematorio Velsen. Su shinishi a wòrdu plamá den Laman di Nort for di un barku di Marina Real.

Na 1994 Jaap Oversteegen, konosedó di literatura antiano, a publiká e biografia di Cola Debrot den dos tomo: In het schuim van grijze wolken: Het leven van Cola Debrot tot 1948 i Gemunt op wederkeer: Het leven van Cola Debrot vanaf 1948. Pa e obra monumental aki Versteegen a risibi e Premio Cola Debrot na 1995.

Desde 2008, "Werkgroep Caribische Letteren" ta organisa anualmente e charla literario "Cola Debrot" na Amsterdam. E promé a tuma lugá dia 20 di mei 2008, i a wòrdu duná pa e ganadó di Premio Nobel Derek Walcott.

Cola Debrot ta risibi e "zilveren anjer" di Prins Bernard na Amsterdam (1973)

Distinshon i honor

•  Hulanda - Kondekorashon real di Kabayero ("ridder") den Orden di Leon Hulandes (1955).
•  Hulanda - Kondekorashon real di Komendador ("commandeur") den Orden di e Leon Hulandes (1971).
•  Hulanda - Prins Bernardfonds ta otorgá na 1973 e "zilveren anjer" pa su kontribushon na kultura karibense i literatura antiano.
•  Kòrsou - Ta develá na 1985 un busto di brons, trahá pa P. van Monchy, na Plasa Cola Debrot dilanti Fort Amsterdam, Punda

Bibliografia

Prosa

• Mijn zuster de negerin (1935)
• Senorita Campbell (1938)
• Bid voor Camille Willocq (1946)
• Bewolkt bestaan (1948)
• De vervolgden (1982)
• Verzameld werk 3. Verhalen (1986)
• Verzameld werk 4. Bewolkt bestaan (1986)

Poesia

• Heimwee (in eigen beheer) (1918)
• Bekentenis in Toledo (1945)
• Navrante zomer (1945)
• De afwezigen (1952)
• Tussen de grijze lijnen en andere gedichten (1970)
• Verzameld werk 2. Gedichten (1985)

Teatro

• De automaten (in 'Criterium', 1940)
• Bokaal aan de lippen (in 'Nieuw Vlaams Tijdschrift', 1950)
• Op zoek naar de Infanta (onvoltooid)
• Verzameld werk 7. Toneel (1989)

Diario

• Dagboekbladen uit Genève (1963, herziene uitgave in 1977)
• Verzameld werk 6. Dagboekbladen uit Genève. Over dans en beeldende kunst (1988)

Ensayo

• Ars en Vita (met G.P.M. Knuvelder) (1945)
• Het existentialisme, Drie voordrachten met discussie (ku R.F. Beerling i Jacques de Kadt) (1947)
• Antilliaanse Cahiers (1955)
• Dagboekbladen uit Genève (1963)
• Verzameld werk 1. Over Antilliaanse cultuur (1985)
• Verzameld werk 5. Over literatuur (1987)
• Verzameld werk 6. Dagboekbladen uit Genève. Over dans en beeldende kunst (1988)
• Wie was Céline? Van cuirassier tot clochard (1989)

Fuente, nota i/òf referensia