Grupo di Betico

Grupo di Betico | ||
---|---|---|
![]() | ||
Concierto na Amare, Den Haag (2024)
| ||
Informacion basico | ||
Nomber original | Betico y su Grupo | |
Aña activo | 1968 - presente | |
Formacion | Aruba | |
Genero musical | Musica folclorico Arubano, Dande | |
Integrante | ||
Gos Oduber (bahista, compositor y lider di grupo) Maikito Croes (cantante principal di dande) Miguel Genser (cantante principal) Maiky Croes (maraca) Angelo Kock (acordeon) Jouel Croes (guitarista, compositor) Jaderick Croes Ruben Werleman | ||
Website oficial | ||
(en) Discogs-profiel | ||
[Edita Wikidata] · [Manual] |
Grupo di Betico (antes Betico y su grupo) ta un grupo musical di genero folklorico Arubano. E grupo, cu a surgi di e tradicion di dande den fin di aña, ta wordo considera e grupo mas emblematico riba tereno di musica tradicional di Aruba.[1] Su nomber ta referi na su fundado Betico Croes.
Historia
[editá | editá fuente]E grupo a nace di un famia musical di Santa Cruz. E yiunan di Francisco (Panchico) Croes y Maria Luisa (Mimita) Croes-Lopez for di chikito tabata scucha, aprecia y admira e musica tipico treci pa otro miembronan musical di e famia grandi aki, manera entre otro Mo Tito y su Conhunto Folclorico Arubano. Cada un di e miembronan di famia tabata domina un instrumento musical y/of tabata canta, y tur aña den e temporada di Pasco di nacemento y e siman prome cu cambio di Aña, e grupo tabata bini hunto pa pasa casnan di famia y brinda nan musica alegre. Pero nan no tabatin un nomber oficial. Na aña 1968, ora cu dos ruman di Betico Croes a regresa for di Hulanda, despues di a finalisa nan estudio, e grupo parandero a formalisa bou e nomber ‘Betico y su grupo’.[2] Betico Croes tabata integrante y lider di e grupo. Despues di su fayecimiento na fin di 1986 e agrupacion a continua bou di guia di su ruman Rudy Croes y un cambio di nomber a tuma lugar. E nomber oficial a bira: Grupo di Betico.
Cu tempo e grupo a desaroya un estilo y zonido original di paranda alegre, cu ta caracterisa pa e instrumentonan tipico-acustico y e coro di voznan baronil.[3] Den añanan inicial e grupo tabata presenta mas bien canticanan tradicional cu influencia di Aruba y Venezuela.[4] Ora cu un generacion nobo a drenta den e grupo, a nace e idea pa bin cu nan mesun canticanan. E zonido cu nos conoce awe di Grupo di Betico tabata un idea di e conocido, awe en feliz memoria, Hildward Croes cu a caba di studia na Berklee College of Music na Boston e tempo ey, y kier a trece den practica algun ideanan cu e la bin cu ne for di Boston. E la yama aden su primo Gos Oduber cu tambe tabata tin hopi talento musical y a presente e idea cu e tabata tin y di biaha a plantea e idea pa e grupo cuminsa graba su su propio composicionnan na Papiamento, cu despues tabata resona na radio emisoranan. Esaki a sosode na Aña 1990. Despues cu e cancionnan di Grupo di Betico a cuminsa resona na e emisoranan local e peticionnan a cuminsa drenta na gran escala pa presentacionnan publico y na fiestanan priva. Cancionnan manera Paranda Arubiano, Ban Celebr'e y Festeh'e, Mi Conono a bira hitnan grandi na Aruba. Durante su trayectorio a grupo a realisa varios concierto y gira presentando e cultura y folclore Arubano na diferente pais rond mundo; entre otro Hulanda (2019, 2024), Belgica, Alemania, Brasil, Cuba, Republica Dominicano, Corsou y Boneiro. Recientemente e grupo a bishita e cuidadnan Perreira, Manizales y Armenia na Colombia unda nan a deleita publiconan grandi.
Na 1995 e agrupacion a realiza nan prome disco compacto “Paranda Arubiano”. Benta di e produccion a surpasa 10.000 copia. Riba e disco compacto aki a aparece e cancionnan: Paranda Arubiano, Ban Celebr'e y Festeh'e, Añ' Nobe Awe, y Arubianonan cu manera menciona a bira clasiconan navideño instantaneamente. Despues di e disco compacto aki a sigui tambe 2 otro cu a hiba e titulonan: Tradicion y Alegria for di cual tambe a sali hopi cancionnan cu a pega na emisoranan locual y tabata hopi gusta den e pueblo di Aruba. Conmemorando e celebracion di 30 aña di himno y bandera y 20 aña di status aparte di Aruba Grupo di Betico a saca un otro disco compacto cu a hiba e titulo di “Libertad!”. Esaki a sosode na 2006. E disco compacto aki tabata contene composicionnan den diferente ritmo y genero tipico Arubano y tabata dedica na Aruba y en especial na e fundado di e grupo cu na e momentonan ey no tabata cu nos mas. E grupo a saca algun CD mas, pasando mas di 100 cantica propio. Tambe e Grupo a sigui colabora cu artistanan local y internacional, entre otro Izaline Calister, Rocco Franken, Teddy Philips, Jerau di Colombia y Pipe Pelaez di Venezuela/Colombia, Sharon Rose, Jeanedy Semeleer, Margareth Marin, Edjean Semeleer, Jaydiene Croes, Landa Henriquez, MTCHLL y tambe e conocido artista Arubiano Jeon. Den e album ‘Parranderos’, lansa na 2024, e composicionnan ta un fusion di elementonan musical for di ritmonan tradicional Arubano cu ritmonan Latino Americano.[5]
Entre e canticanan exitoso di Grupo di Betico por menciona: Un Siglo Nobo, Mi Conono, Paranda Arubiano, Mosaico di Aguinaldo, Mosaico Arubiano, Alegria, Dugudushi, Te Ora Solo Sali, Bendiciona (cu Izaline Calister), Yen di Emocion, Bonconco, Keda Leu (2020, coronacrisis), Contento, Ken nos ta, Awa di Tanki Lender (Arubianonan), Faya Bo Haya y Weekend a Yega, Gosa Bida, Le La La Woh y Nos kier ta meymey.
Festival di Dande
[editá | editá fuente]Desde inicio di e Festival di Dande na aña 1973, e agrupacion a participa na mayoria di edicionnan di e festival. Na aña 1986 a duna homenahe na e grupo pa a participa 12 biaha consecutivo. Na aña 1991 e grupo ta gana e premio di miho composicion original den e festival anual di dande y musica tipico cu Paranda Arubiano.[3] E composicion aki a wordo compone specialmente pa e festival door di Hildward Croes (1962-2014), musico y acordeonista di e grupo. Na 1992 e agrupacion a bolbe sali ganado di e miho cancion y miho composicion.[6] Maikito Croes, cantante di e grupo, a bira Rey di Dande na aña 1998, 2002 y 2005.
Concierto di Alegria (40 Aña di existencia)
[editá | editá fuente]Den e luna di november 2008, Grupo di Betico a organisa un concierto na Paseo Herencia na Palm Beach pa celebra na 40 Aña di existencia. E concierto a hiba e titulo: CONCIERTO DI ALEGRIA. E concierto aki a wordo bishita pa un grupo masha grandi di hende, cu a celebra hunto cu e grupo nan di 8 lustro. E celebracion grandi aki a wordo graba di cual por aprecia e grabacionnan riba youtube.com. Momentonan grato y alavez bunita recuerdonan tey pa nos gosa di nan.
Concierto di Oro (Celebracion 50 Aniversario)
[editá | editá fuente]Na 2018 a celebra e bunita aniversario di 50 Aña di e Grupo. Esaki a wordo celebra na Renaissance Conference Center. E tabata un Gala-Concert unda Grupo di Betico a percura pa busca un orkesta di 22 violinista pa compañanan den e gran celebracion aki. Nunca antes un grupo folclore a duna un presentacion acompaña pa un orkesta di violin. E la zona hopi bunita y hopi ta esnan cu a keda agradablemente impresiona cu e concierto. Pa e ocasion aki a invita artistanan manera, Izaline Calister, Sharon Rose, Rocco Franken, Landa Henriquez, Jeanedy Semeleer y Teddy Philips pa presenta cu e grupo. Como cherry riba e bolo a cera e anochi cu Claudios Philips cantando e cancion: Bonconco. Nos por a presencia un locura den e sala. Dos genero musical a topa y a causa un impacto riba e publico.
Concierto Parandero (55 aniversario)
[editá | editá fuente]Na december 2023 e grupo a celebra e ocacion di 11 lustro. Pa e ocasion aki tambe a invita algun cantantenan pa canta cu e grupo. Izaline Calister tabata presente atrobe, Tambe e cantantenan popular Arubano MTCHLL, Jaydiene y Margareth a duna un bunita presentacion. Di Boneiro, pero bibando na Aruba pa hopi aña, e conocido cantante Chendell Beaumont tambe a duna un bunita presentacion. hunto cu Grupo di Betico. Nos por nota cu Grupo di Betico ta habri porta pa artistanan internacional y local por presenta cu nan riba escenario. Na e celebracion aki tambe a busca un orkesta di violin pa acompaña e grupo.
Integrantenan
[editá | editá fuente]Integrantenan desde inicio di e grupo tabata e shete rumannan Croes:
- Betico (acordeon),
- Rudy (wiri, cuatro)
- Aiky (tambora)
- Tommy (guitara y cantante principal)
- Efrain
- Hendrik y
- Addison, y tambe
- Maiky Croes (cantante principal di dande).
E herencia musical di famia Croes a wordo pasa di generacion pa generacion, awor pa e di cuater generacion. Sobrinonan tambe a uni asina na e grupo y manera den e caso di Maiky Croes su yiunan (Maikito y Hildward), nieto (Angelo Kock) y bisanietonan a sigui den su pasonan.[7]
Na 2019 e grupo tabata consisti di 16 integrante.[4] Entre e integrantenan na aña 2024 ta inclui: Gos Oduber (bahista, compositor y lider di e grupo), Ruben Werleman (cuarta), Angelo Kock (acordeon), Maiky Croes (maraca), Maikito Croes (cantante principal), Jaderick Croes (cuarta y guitara), Jouel Croes (guitarista, compositor) y Miguel Genser (compositor y cantante principal).
Discografia
[editá | editá fuente]- Paranda Arubano (1995)
- Tradicion (1999)
- Alegria (2002)
- Libertad (2006)
- Celebracion (2007)
- Concierto di Alegria (2009)
- Felicidad (2011)
- Parranderos (2024)
Referensia
|