User:Caribiana/Sandbox/Literatura - Aruba

Premio Crioyo di Oro ta un premio nacional di Aruba

Premio nacional “Crioyo di Oro” ta un premio crea y presenta pa Fundacion Go Cultura como estimulo y homenahe na persona y instancia? local cu ta forma parti di industria di arte di tarima (performing arts: cantante, musico, actor, poeta, cineasta, promotor y mas), cu a impacta nos comunidad di un forma impresionante y cu a dedica nan bida largo na desaroyo positivo y adelanto cultural di Aruba. E premio mes, ta un diseño di Fundacion Go Cultura y un produccion di artista Gilbert Senchi.

Desde aña 2023 a introduci 3 categoria nobo: Premio Estimulo, Premio Contribuidor di Excelencia y Homenahe Postumo.

Ganadó

• 2021 − Jossy Brokke
• 2022 − Maybelline Arends-Croes
• 2023 −

Na aña 2021 Jossy Brokke Jr. tabata e prome artista cu a wordo homenahea y otorga e premio nacional aki pa su excelencia artistico y pa 65 aña di aporte na desaroyo cultural di Aruba. Na 2022, despues di un luna largo cu comunidad general por a nomina nan faborito, a toca turno na Maybelline ArendsCroes pa ricibi e premio nacional aki. Premio nacional “Cioyo di Oro” ta un premio crea y presenta pa Fundacion Go Cultura como estimulo y homenahe na baluartenan local cu ta forma parti di industria di arte di tarima (performing arts: cantante, musico, actor, poeta, cineasta, promotor y mas), cu a impacta nos comunidad di un forma impresionante y cu a dedica nan bida largo na desaroyo positivo y adelanto cultural di Aruba. E aña aki Fundacion Go Cultura a anuncia un bes mas cu publico general por participa den e proceso di nominacion pa e proximo persona, personanan of grupo(nan) cu lo ricibi e premio aki. Durante e prome dia cu e plataforma di nominacion a bira publico, por a nota un record di 338 nominacion cu a drenta. Pues por a nota un reaccion instantaneo hopi grandi for di nos comunidad cu a nomina varios persona cu nan ta desea di mira ricibi e premio prestigioso aki. Pa un persona por wordo considera pa ricibi e premio principal door di e comision di Fundacion Go Cultura tin varios rekisito cu e persona mester cumpli cu ne. Entre otro, e persona mester ta na bida, e mester a dedica su bida largo y di un forma excepcional y bisto na e adelanto cultural di Aruba, e mester por gosa di un bon reputacion den comunidad y su aporte por wordo demostra hopi cla con el a hisa e perfil di e Industrianan Cultural y Creativo di Aruba, impactando desaroyo cultural, social y hasta economico. E aña aki, a introduci 3 categoria nobo: Premio Estimulo, Premio Contribuidor di Excelencia y Homenahe Postumo. Den e pagina di nominacion, por lesa tur detaye di e categorianan nobo aki. Den luna di october proximo lo anuncia nomber di e ganadonan di e premio aki pa 2023. Esaki lo habri caminda tambe pa e celebracion y homenahe di gala cu lo tuma luga dia 1 di december 2023. Publico por asisti na esaki, manera cu tabata e caso e prome dos añanan. E premio mes, ta un diseño di Fundacion Go Cultura y un produccion di artista Gilbert Senchi. E tin un simbolismo hopi particular cu ne di exito, desafio, fracaso, perseverancia, consistencia, superacion y excelencia. Abo tambe por nomina bo baluarte cultural faborito y bo por nomina mas cu un persona. Nos ta invita bo pa scan e QR-code pa bo haya acceso na e pagina digital of bishita e pagina di Go Cultura Foundation riba Facebook pa bo por click riba e link pa bo haci bo nominacion.

Fuente, nota i/òf referensia

---

Rosabelle (Chuchi) Illes (☆ 17 di oktober 1987 na Aruba) ta un poeta, escritor y declamador Arubano.

Bida

Rosabelle Illes a nace na Aruba como yiu di Betty Werleman y Eric Illes. El a cuminsa skirbi cu seis ana.

Spiel di mi Alma” ta mi di dos buki di poesia, pero prome na Papiamento. E prome buki, “Beyond Insanity,” ta na Ingles Su di tres buki ta e prome pa inclui cuentanan cortico.

Obranan

• Beyond Sanity (2005, cu ilustracion di Nigel Matthew)
• Spiel di mi Alma (2010)
• Title (2016)
• Hearty /Curasonchi (2018)

Link externo

• Website personal

Rosabelle Illes

E hoben studiante Rosabelle Illes a haci entrega di su buki di poesia “Beyond Insanity” na Gobemador señor Fredis Refunjol. (november 2005) Rosabelle ta un hoben cu for di chikito ta skirbi poesia pa miembronan di su famia y amigonan. Su prome publicacion ta ariba mercado y ta contene poesianan cu hopi sintimento na e idioma Ingles. Gobemador Refunjol a gradici Rosabelle pa e obsekio y a desea e hopi exito den su estudio y tambe cu su talentonan di un hoben autor.

Rosabelle Illes (Aruba, 1987) schreef al op jonge leeftijd. Toen ze nog op het Colegio Arubano studeerde debuteerde ze met de dichtbundel ‘Beyond Insanity’ (2005). Wat in haar poëzie opvalt is het bewuste en zelfverzekerde contact zoeken met de lezer. Haar dichterschap roept voortdurend vragen op als “If I want to write again / Will I have it in my head by then?” Maar “on the highway of finding one’s self” wordt het antwoord door de auteur zelf geformuleerd: “Maybe I should find out what I believe / Close my eyes and finally see / Discover my own reality… ‘Beyond insanity’.

Rosabelle Illes volgt haar zesde zintuig

Tekst: Anouska Kock

born in Aruba on the 17th of October 1987, has been writing since she was 6 years old. At that time she only wrote poems for her family members. On special occasions her mother would give her a pile of greeting cards to fill in.

She discovered her spiritual writings when she was 12. It all began with the poem ‘Heaven On Earth’, which is dedicated to her father. After sharing it with several people she realized that many could relate to it and enjoyed it. So she began to write not only to share with others, but to share with herself as well, since she too became curious……

De veelbelovende dichteres Rosabelle ‘Chuchi’ Illes bereidt zich voor op een verhuizing naar het buitenland. Via een universitaire opleiding Psychologie wil zij zich uiteindelijk specialiseren in de Parapsychologie. Het is een logische keuze voor deze 19-jarige dochter van zakenvrouw Betty Werleman en theoloog Eric Illes, die al op jonge leeftijd door haar ouders werd vrijgelaten om haar eigen spiritualiteit te ontdekken.

Rosabelle Illes is vooral bekend om de bijzondere wijze waarop zij gedichten voordraagt. Ze heeft een sprankelende, diepe stem en spreekt woorden die haar publiek in vervoering brengen, omdat ze voor veel mensen een unieke waarheid bevatten.

“Ik doe mijn best om een voordracht zoveel mogelijk op te leuken”, zegt ze. “Veel mensen vinden poëzie saai. Ik kan dat goed begrijpen. Ik vind poëzie vaak zelf ook saai. Daarom geef ik mijn voordrachten een artistieke invulling.”

Illes benadert haar gedichten als liederen – elk heeft zijn eigen pitch, melodie, ritme en zelfs zijn eigen taal, want ze schrijft zowel in het Engels als in het Papiaments, maar soms ook gewoon deze beide talen door elkaar. Regelmatig krijgt ze te horen dat mensen ‘een connectie’ met haar voelen. Haar stem heeft ‘iets magisch’, zegt men. Luisteraars sluiten hun ogen, en verbeelden zich dingen.

Illes ontvangt het materiaal voor haar gedichten via ‘channelen’. Channelen is contact zoeken met een hogere paranormale intelligentie. Illes put dus kracht uit een bovennatuurlijke wereld. Ze legt uit: “In Universele Energie heb je twee type wezens, namelijk lagere wezens, en hogere wezens. Lagere wezens zijn dood, maar nog steeds hier bij ons. Hogere wezens zijn voortgeschreden naar een ander niveau, en kunnen je daarom andere dingen vertellen. Op het moment van schrijven, weet ik vaak niet eens wat de woorden betekenen. Die betekenis begrijp ik dan pas later.”

Twee jaar geleden bracht Illes met hulp van het cultuurfonds Unoca haar eerste boek uit, een spirituele gedichtenbundel met illustraties van kunstenaar Nigel Matthew. ‘Beyond Insanity’, zoals het werk heet, bevat een collectie gedichten die allemaal gedrukt zijn in een ander lettertype, volgens de dichteres omdat ieder gedicht anders aanvoelt. En inmiddels is haar tweede boek ook klaar voor de pers. Ditmaal geïllustreerd door kunstenares Robin de Vogel en naast gedichten uitgebreid met levensfilosofische hoofdstukken, beloofd ook deze publicatie een succes te worden.

Momenteel evalueert Illes potentiële uitgevers binnen en buiten Aruba die deze nieuwe publicatie onder zich kunnen nemen. Verder ligt het in haar bedoeling om haar gedichten ook op geluidsdisk uit te brengen; dit in antwoord op de aanhoudende vraag van fans. “Sommige mensen luisteren liever dan dat zij lezen. Ik word heel vaak gevraagd om een audioboek. Dus nu moet het er maar eens van komen.”

Geboren op 17 oktober 1987, ontdekte Rosabelle Illes als klein meisje al dat er meer leeft tussen hemel en aarde. Als kind was ze zich altijd bewust van een stem, zegt ze, die haar adviseerde in dagelijkse beslissingen. Maar het bestaan van die stem moest ze strikt geheim houden. “Als ik er iemand over zou vertellen, dan zou ik hem verliezen. Dat zei hij tegen me. Dus hield ik mijn mond. Ik vertelde het aan niemand, ook niet aan mijn ouders. Toen ik zes jaar was, schreef ik mijn eerste gedicht. En er volgden steeds meer. Eerst schreef ik vooral voor familieleden, ter gelegenheid van verjaardagen en Moederdag, enzo. Waar ik de inspiratie en woorden vandaan haalde, daar had ik geen idee van. Pas toen ik op twaalfjarige leeftijd naar voorbeeld van mijn moeder ook de cursus Universal Energy ging volgen, toen pas begon ik te vatten hoe het in elkaar stak, ofwel hoe, wat en waarom ik schreef… Ik denk nu dat ik als klein kind het bestaan van die stem niet mocht verklappen, omdat mijn moeder of vader dan misschien hadden gezegd dat ik fantaseerde. De timing was destijds gewoon niet goed.”

Spiel di mi Alma” ta mi di dos buki di poesia, pero prome na Papiamento. E prome buki, “Beyond Insanity,” ta na Ingles y mi a publica esaki na 2005. E titulo “Spiel di mi Alma” mi a ricibi for di Padu Lampe. Durante un di mi presentacionnan di Beyond Insanity, Padu, despues di a scucha algun di mi poesia nan na Papiamento, a aserca mi y duna mi e titulo pa si acaso un dia mi publica na Papiamento. E buki ta consisti di 21 poesia, un introduccion y un clausura. Tur poesia ta acompaña pa un ilustracion. 6 artista hoben a ilustra 3 poesia. Ami tambe a ilustra 3. E artistanan ta: Eva Maria Herde y Jermin Bell for di Aruba, Chandni Dwarkasing y Hemayel Martina for di Curacao y Laura de Vogel & Robin de Vogel di Hulanda. Mi a dedica e tomo aki na mi defunto welonan como cu mi a ricibi hopi inspiracion for di nan.

---

E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.

---

Aletta Clémence Beaujon (☆. 1 di mei 1933 na Kòrsou - † 3 di yüli 2001 na Aruba) tabata un poeta i psikologo antiano. El a skirbi poesia na Hulandes, Ingles y Papiamento.

Bida

Aletta (tin biaha Alette) Beaujon tabata e di tres yiu di Jan Hendrik Rudolf Beaujon (1902-1976) y Jeanette Catherine Debrot (1904-1997). E tabatin dos ruman homber mayor, un ruman homber mas jong y un ruman muhe. E famia tabata biba den e bario di Otrobanda, Willemstad, tabata bon pará i tabata pertenese na e grupo elitario blanco-protestant di e comunidad. Rumanan di su tata tabata Otto Beaujon, politico y dr. beaujon medico. El a bishita Wilhelmina Mulo na Punda. Su sentido linguistico tabata evidente caba, ora el a gana e premio Neerlandia pa den competencia di opstel.

Di heful linguistica no tabata evidente na momento ei, a gana e Premio Nederland un desordená ta fórmula. Mesora despues Mula, ku e tabata na Estado Uní, unda a keda ku bo famia. Despues sitio na e skol sekundario na Filadelfia, i na 1950 na 1955 estudio sicologia na Universidat Northwestern di Evashon, Ellis.[1] e estudio na Amsterdam pa medio di nan sinkuenta aña.

Bishitá e Wilhelmina Mula na Unda. Di heful linguistica no tabata evidente ei, a gana e Premio Nederland un desordená ta fórmula. Mesora despues Mula, ku e tabata na Estado Uní, unda a keda ku bo famia. Despues sitio na e skol sekundario na Filadelfia, i na 1950 na 1955 estudio sicologia na Universidat Northwestern di Evashon, Ellis.[1] e estudio na Amsterdam pa medio di nan sinkuenta aña. Na e tempu ei, sigui un zomer di Gresia ku un amigu studiante di desaster estadounidense. Di 1957 bai Curacao. Einan e ta kasa ku E. C. J. (Edad) bai Leren (1931-2006), un amtenar di Dutch Heel. E maduro di Malesia, Venezuela. Di instrukshon no tabata tin un éksito. Despues di diborsio, bai Curacao di Venezuela ku su dos yu, tur dos a nase na Curacao. Na 1969 e tabata na hulanda, prinsipalmente e instrukshonnan di e education di dos muchanan. Ei a gradua komo sikólogo. Na 1980 el a kambia na Aruba i ta posibel na e Servisio di Libertat Condicionnan i a tuma parti na un sirbishi di yudansa na muchanan ku discapacidades mental. Esaki a yega na su final ora ta bira malu. Miéntras ta kambia e Iglesia Katóliko Romaine. Despues di su morto na kanker di 2001, deskontá na graf di skol San Petersburgo. Ana na Aruba. Bo tuma tabata merkado ku piedra na un imágen di su bestia faborito: e yuana.

Maleta (tin biaha Arte) Beaujon a nase manera e tres yiu di un famia di Jan Hendrik Randolf Beaujon (1902-1976) i Leoneta Carine Bot (1904-1997). Tabatin dos rumannan mas grandi, un ruman mas chikitu i ruman muhe chikitu. Di famia biba den e districto di Otrobanda, Willemstad, tabata radiera i ta pertenesé na e trato blanku-protestant di e populashon. Bishitá e Wilhelmina Mula na Unda. Di heful linguistica no tabata evidente na momento ei, a gana e Premio Nederland un desordená ta fórmula. Mesora despues Mula, ku e tabata na Estado Uní, unda a keda ku bo famia. Despues sitio na e skol sekundario na Filadelfia, i na 1950 na 1955 estudio sicologia na Universidat Northwestern di Evashon, Ellis.[1] e estudio na Amsterdam pa medio di nan sinkuenta aña. Na e tempu ei, sigui un zomer di Gresia ku un amigu studiante di desaster estadounidense. Di 1957 bai Curacao. Einan e ta kasa ku E. C. J. (Edad) bai Leren (1931-2006), un amtenar di Dutch Heel. E maduro di Malesia, Venezuela. Di instrukshon no tabata tin un éksito. Despues di diborsio, bai Curacao di Venezuela ku su dos yu, tur dos a nase na Curacao. Na 1969 e tabata na hulanda, prinsipalmente e instrukshonnan di e education di dos muchanan. Ei a gradua komo sikólogo. Na 1980 el a kambia na Aruba i ta posibel na e Servisio di Libertat Condicionnan i a tuma parti na un sirbishi di yudansa na muchanan ku discapacidades mental. Esaki a yega na su final ora ta bira malu. Miéntras, a hasi e kambio den e Iglesia Katóliko Romaine. Despues di su morto na kanker di 2001, deskontá na graf di skol San Petersburgo. Ana na Aruba. Bo tuma tabata merkado ku piedra na un imágen di su bestia faborito: e yuana.

was welgesteld en hoorde bij de blank-protestantse bevolkingslaag. Ze bezocht de Wilhelmina Mulo op Punda. Haar taalgevoeligheid bleek toen al, zij won de Neerlandia-prijs in een opstelwedstrijd. Meteen na de Mulo vertrok ze naar de Verenigde Staten, waar ze bij familie verbleef. Ze ging vervolgens naar de highschool in Philadelphia, en studeerde van 1950 tot 1955 psychologie aan de Northwestern-universiteit in Evanston, Illinois. Die studie deed ze ook in Amsterdam halverwege de jaren vijftig. In diezelfde tijd verblijft ze een zomer in Griekenland bij een studievriendin uit haar Amerikaanse periode. In 1957 ging ze terug naar Curaçao. Daar trouwde ze met E.C.J. (Eduard) van Leeuwen (1931-2006), een Nederlandse Shell-medewerker. Ze verhuisden naar Valencia in Venezuela. Het huwelijk was geen succes. Na de scheiding keerde zij met haar tweezoons, beide wel geboren op Curaçao, vanuit Venezuela terug naar Curaçao. In 1969 vertrokken ze naar Nederland, vooral vanwege de opleiding van beide jongens. Daar studeerde ze af als psychologe. In 1980 vertrok ze naar Aruba en was ze werkzaam bij de reclassering en betrokken bij een hulpdienst voor het geestelijk gehandicapte kind. Hieraan kwam een einde toen ze ziek werd. Inmiddels maakte ze de overstap naar de Rooms-Katholieke kerk. Na haar overlijden aan kanker in 2001 rust ze op de begraafplaats St. Anna op Aruba. Haar graf werd gemarkeerd met een steen, waarop een afbeelding van haar lievelingsdier: de leguaan.

Alette Beaujon (Aletta Clémence Beaujon, Curaçao, 1 May 1933 – Aruba, 3 July 2001) was a Dutch poet and psychologist from the Netherlands Antilles. Born in Curaçao and later living in the Netherlands and Aruba, she published poems in Dutch, English and Papiamento, while working as a clinical psychologist. A collection of her unpublished poems were discovered after her death and released in 2009.

, mientras e taba traha como psicologo clinico. Un coleccion di su poemanan e wordo descubri despues di su morto y publica na 2009.