Willem Hoyer
- E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.
Willem Hoyer | |
---|---|
Profeshon/Funshon | eskritor, músiko, kompositor |
Willem Manuel (Shon Wein) Hoyer (n. 17 di yüni 1862, Kòrsou - f. 30 di yüli 1953 na Kòrsou) tabata un poeta, eskritor, músiko, kompositor i historiadó di Kòrsou. E ta konsiderá un di e pioneronan di e literatura skirbí na papiamentu den e époka promé ku di dos guera mundial.
Biografia[editá | editá fuente]
Willem Hoyer tabata yu di Michael Godfried Hoyer i Juzeline Da Costa Gomez.[1] E tabata traha komo ofisinista na e empresa Charles Jutting & Zonen den Keukenstraat na Punda.
Ku 25 aña Hoyer ta kuminsa skirbi i foi e momentu ei no a kansa di skirbi. Ela produsí masha hopi artíkulo di balor históriko i literario den prensa lokal, manera den La Prensa i La Union. Hopi promé ku Luis Daal, e ta defende na 1915 su lenga materno papiamentu den e revista semanal La Cruz, komparando su desaroyo ku esun di franses, spaño i italiano ku a yeg'i evolua di latin antes di bira idioma moderno. Usando papiamentu komo base e ta publiká na 1918 su listanan di palabra i diálogo; entre otro e listanan papiamentu - hulandes, ingles i papiamentu - spaño, hulandes. E listanan, ku tabata akompaña tambe pa un introdukshon gramatikal na papiamentu, a wòrdu publiká múltiple bes.[2] Na 1980 a revisá e di shete edishon, añadiendo anotashonnan i konvertiendo su ortografia den esun fonológiko di Antoine J. Maduro.[3]
Hoyer a kompone diferente kantika, entre nan un marcha di difunto i kantikanan pa okashonnan spesífiko, manera "Canto a pueblo" na okashon di e hubileo di oro di Emansipashon dia promé di yüli 1913.[4][1] Algun di su kantika a aparese den "Bam Canta", un kolekshon di kantika publiká pa Nilda Pinto na 1948. Un di su poesianan mas konosí tabata Balor di un sen.[2] E poesia a sali den 'Voz di Pueblo' na 1916 bou di e nomber Triumfo di un sen. El a kontribuí komo músiko i kompositor ku métodonan pa outoestudio pa kitara i piano, ku a keda publiká na 1887 i 1897.
Komo historiadó e tabata konosí pa su álmanak (Almanaque de Curaçao), un buki ku yen di data i informashon interesante pa sa tokante Kòrsou i personanan di Kòrsou i Hulanda. E álmanak anual, di kual e tabata redaktor di 1920 te 1952, a mira mas ku trinta edishon. Tambe el a produsí un mapa históriko di Kòrsou ku, poní den un leishi, tabata kolga den varios kas riba e isla.[1]
Shon Wein tabata miembro di Sentro Sosial Katoliko na Saliña Abou i Sosiedat Bolivariana di Panama. El a kasa ku Antonia Clemence Felipa i ta tata di tres yu hòmber. Na 1954 su yu Horacio Hoyer (1904-1987) tabata fundadó di Radio Hoyer, e promé radioemisora pa transmití na papiamentu. Bou di redakshon di su yu Augustin Hoyer ta saka dos buki di Hoyer despues di su morto.
Honor[editá | editá fuente]
Na 1946 Hoyer ta wòrdu rekonosí ku un kondekorashon real komo "Kabayero" (Ridder) den Orden di Oranje-Nassau.[5] Na 1959 ta duna un kaya den bario di Brievengat su nòmber, e Kaya Willem Hoyer.[6]
Obranan[editá | editá fuente]
- Papiamentu i su manera di skirbié (1918)
- Lista di palabra i diálogo (1918, (7)1980).
- Almanaque de Curaçao (1920-1952)
- Historia di Curaçao (1941, 1948)
- Vocabulario Papiamento (1946)
- A little guide English-Papiamento-Netherlands (1949)
- El Libertador Simon Bolvar (1952)
- El Almirante Luis Brion (1953)
- EI General Manuel Piar (1953)
- Corsow di otro tempu (1969)
- Kiko bo sa di Corsow (1974)
Fuente, nota i/òf referensia
|