Jump to content

User:Caribiana/Sandbox/Religion

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E artíkulo aki ta skirbí na papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.
Adrianus Hermus
Frater Radulphus
Frater Radulphus na Scherpenheuvel
Informashon básiko
Nasementu  3 di yüni 1869
Klundert, Hulanda
Fayesimentu  22 di aprel 1961
Vught, Hulanda
Informashon profeshonal
Ofishi misionero, edukador
Religion
Religion Katóliko
Órden di kombento Frater di Tilburg
Konsagradó 1886
E ekspanshon (man robes) di St. Thomascollege na Otrobanda ehekutá pa Hermus
E ekspanshon (man robes) di St. Thomascollege na Otrobanda ehekutá pa Hermus

Adrianus Hermus, tambe konosí komo Frater Radulphus (☆ 3 di yüni 1869 na Klundert[1] – † 22 di aprel 1961[2] na Vught, Hulanda) tabata un misionero hulandes ku a traha na Kòrsou pa 65 aña. Hermus tabata pertenesé na e promé grupo di fraternan di Tilburg i tabata hopi influente. El a skirbi un prekursor di e aktual himno nashonal di Kòrsou.

Biografia

[editá | editá fuente]

Na 1886 Hermus a uni na e kongregashon Fraternan di Tilburg. Esei tabata e aña ku e promé fraternan di e òrdu a yega Kòrsou. E mes a yega na 1890 pa duna les na Kolegio Santo Tomas (St. Thomascollege) na Otrobanda, fundá pa Ferdinand Kieckens na 1887. Na 1897 el a bira kabesante di St. Josephschool na Pietermaai. Na aña 1920 el a bira superior di e mishon di e fraternan i direktor di St. Vincentiusgesticht na Scherpenheuvel, unda el a re-organisá esaki den un skol di ofishi.[3]

Fuera di un interupshon di kuater aña (1916-1920) durante kua e tabata superior general na Tilburg,[4] Hermus a pasa 65 aña na Kòrsou. E tabata enkargá ku e aktividatnan di e fraternan pa mas ku mitar di e periodo aki.

Entre 1909 i 1955 e tabata inspektor obispal pa enseñansa katóliko na Antias Hulandes. For di su funshon di supervision di e skolnan katóliko e tabatin un influensia signifikante riba enseñansa inkluso e infrastruktura pa enseñansa. Hermus tabata un artista autodidakto y un jack-of-all-trades. E tabata papia hulandes, spaño, ingles i papiamentu bon, pero tambe e tabata sa italiano, franses i alemán. E tabatin konosementu di siensia i biologia.

Hermus a fungi tambe komo arkitekto i supervisor di konstrukshon di vários edifisio di skol i kas pa frater. Por ehèmpel, e tabata responsabel pa e ekspanshon di St. Thomascollege, un edifisio ku arkonan karakterístiko, ku a atkerí un karakter ku awor ta wòrdu yamá e ‘estilo Radulphus’.[5] Na Aruba el a fungi komo arkitekto di e kas pa fraternan di Tilburg, ku a habri na 1915 i na 1937 renombrá Huize de la Salle. Awendia esaki ta e edifisio prinsipal di Universidat di Aruba.[6]

Na 1959 el a repatriá pa Hulanda, unda na Vught el a fayece 22 di aprel 1961 na edat di 91 aña.

Himno Nashonal

[editá | editá fuente]
Artíkulo prinsipal: Himno di Kòrsou

Na su despedida pa regresa Hulanda a kanta e himno Dushi Kòrsou, di kua e letra original a wòrdu skirbí pa Hermus na okashon di e koronashon di Reina Wilhelmina na 1898. El a skirbi e letra riba un melodia di un kantika di independensia di Tirol. Na 1930 su poema a wòrdu poné na músika dor di Frater Candidus. E kantika tabata konosí inisialmente komo Den Tur Nashon, segun e frase di apertura Den tur nashon nos patria ta poko konosi. E letra a konosé algun kambio na 1937 i 1945. Na 1978 el a wòrdu adaptá ekstensivamente despues di kua el a haña e status ofisial di himno nashonal.

Hermus meimei di alumnonan na Kòrsou, 1890
Kas di Frater anekso na e orfanato Scherpenheuvel na Willemstad
Eks-kas di Fraternan di Tilburg na Oranjestad
Hermus komo superior di kongregashon; obra di Jan van Delft (1897-1952)

Honor

[editá | editá fuente]
E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.


E Comunidad Anglikano (ingles: Anglican Communion) ta e asosiashon internashonal di iglesianan Anglicano nacional y regional den comunion completu cu Iglesia di Inglatera, considerá como e iglesia materno, y cu su primate principal, e Arzobispu di Canterbury. Cu e iglesianan ta den pleno komunion ku otro idealmente ta nifiká ku nan ta bai di akuerdo riba doktrinanan esensial i ku kada anglikano por partisipá den e bida religioso di kada iglesia. Komo ku kada iglesia nashonal òf regional tin outonomia kompleto, no tin un solo Iglesia Anglikano universal. P’esei e Arzobispu di Canterbury no tin outoridat formal pafó di su propio hurisdikshon, pero ta wòrdu rekonosé komo un lider simbóliko di e Komunion Anglikano.

Ku un kalkulashon di 80 mion miembro rònt mundu, e Comunidad Anglicano ta e di tres comunida cristian mas grandi na mundo, despues di Iglesia Katóliko Romano i e Iglesianan Ortodoks Oriental. Algun iglesia nashonal ku ta miembro di e Komunion Anglikano tin “Anglikano” den nan nòmber, miéntras ku otro iglesianan, manera Iglesia di Irlanda, e Iglesia Episkopal Eskoses i Merikano, tin un nòmber diferente.

E Komunion Anglikano ta mira su mes komo tantu Katóliko komo Reformá. Segun algun, e komunidat ta representá un katolisismo no-papal, miéntras ku segun otronan e ta un tipo di protestantismo sin un figura dominante, lider manera Luther, Knox, Calvin, Zwingli òf Wesley.

Algun provinsia ta wòrdu konsiderá liberal, miéntras ku otronan ta (hopi) konservativo. Na yanüari 2016, e Iglesia Episkopal di Merka a wòrdu suspendé pa tres aña debí na e aseptashon di matrimonio di mesun sekso di e iglesia ei.[1]

Provinsianan Mapa di mundu ku ta mustra e provinsianan di e Komunion Anglikano (blou). E mapa tambe ta mustra e iglesianan ku ta den pleno komunion ku e komunidat: e iglesianan nórdiko luterano di e komunidat Porvoo (bèrdè) i e Union Katóliko bieu di Utrecht (kòrá). Tur 38 provinsia eklesiástiko di e Komunion Anglikano ta outónomo. Nan tin nan propio primasia i gobernashon. Tin bia e ta konserní iglesianan nashonal, pero tambe tin provinsia ku ta kubri vários pais.


Catedral Anglicano di Saint John’s na e isla Antigua.
Misa Holy Cross di e parokia Anglicano na San Nicolas, Aruba.

E Diocesis di Nortoost Caribe y Aruba (ingles Diocese of North East Caribbean and Aruba, DIONECA) ta un diocesis Anglicano referente na e iglesia di e ‘Provincia di West India’ (den region di Caribe) cu sede na Saint John's, riba e isla di Antigua. El a wordo funda na 1842 como Diocese of Antigua and the Leeward Islands na momento cu e Obispado di Barbados a wordo subdividi. Su hurisdiccion ta inclui 27 parokia den e teritorionan di Anguilla, Antigua y Barbuda, Aruba, Dominica, Montserrat, Saba, Sint Barth, Sint Kitts y Nevis, Sint Eustatius, Sint Maarten y e parti Frances di e isla di Sint Maarten. Su misa principal ta e catedral di Saint John’s, y e aktual obispo ta Errol Brooks.

Historia

[editá | editá fuente]

Na cuminsamento di e epoca di colonisacion (atesta for di 1632) e region di Caribe tabata pertenece na e Obispado di London. Sinembargo, na 1813 esaki a declara su mes no responsabel, y como resultado un diocesis independiente di Barbados a wordo forma na 1824.[1] Na 1842 e diocesis a wordo dividi y e arsodiacono di Antigua a wordo nombra como Obispo di Nortoost Caribe y Aruba.[2] E iglesia independiente di West India ta existi como un iglesia miembro di e comunidad Anglicano for di 1883. Den transcurso di siglo 19 y 20, e area di cuido pastoral tambe a wordo expande pa inclui teritorionan no-ingles den Caribe.

Den e teritorionan di e Mancomunidad Britanico e rol di e diocesis tabata asina importante cu den algun di e paisnan di awendia e division administrativo ta basa riba e parokianan (anteriormente districtonan parokial).

Lista di obispu di DIONECA

[editá | editá fuente]
Escudo episcopal di e Diocesis di Nortoost Caribe y Aruba
  1. 1842–1857 Daniel Gateward Davis
  2. 1858–1859 Stephen Jordan Rigaud
  3. 1860–1895 William Walrond Jackson
  4. 1895–1897 Charles James Branch
  5. 1897–1905 Herbert Mather
  6. 1905–1910 Walter Farrar
  7. 1911–1936 Edward Hutson
  8. 1937–1943 George Hand
  9. 1944–1952 Nathaniel Newnham Davis
  10. 1953–1969 Donald Knowles
  11. 1970–1998 Orland Lindsay
  12. 1998–presente Leroy Errol Brooks

Literatura

[editá | editá fuente]
  • Olva W. Flax, Know Your Church: A Comprehensive Review of the Anglican Church in the Diocese of the North Eastern Caribbean and Aruba (formerly the Diocese of Antigua) 1678–1990, Church in the Province of the West Indies, Diocese of the North Eastern Caribbean & Aruba, Antigua (2000)
  • Joan A. Brathwaite, Handbook of churches in the Caribbean, Christian Action for Development in the Caribbean, Caribbean Conference of Churches (1973).
  • Andy Gerald Gravette, Architectural heritage of the Caribbean: an A–Z of historic buildings, Ian Randle Publishers, Kingston, Jamaica (2000)
  • Anglican servants in the Caribbean c.1610-c.1740., lancaster.ac.uk
  • Donald B Cooper, The establishment of the Anglican Church in the Leeward Islands, Monographs in the humanities, social, and biological sciences: Social sciences series (10), Oklahoma State University (1966)
[editá | editá fuente]

Den e área di e Gemenebest tabata e ròl di e bisdom zo belangrijk ku den desaroyo di estado di atministrativo afdeling gebaseerd ta op de parochies (previous parochie districts).

dependiente de la Iglesia en la Provincia de las Indias Occidentales. Fue erigida en 1842 como Diócesis de Antigua y las Islas de Sotavento al dividirse la Diócesis de Barbados. Su jurisdicción abarca los territorios de Antigua y Barbuda, Aruba, Dominica, Montserrat, Saba, San Cristóbal y Nieves y San Martín. Su sede se encuentra en la Catedral de San Juan el Teólogo en Saint John's, Antigua, y su actual titular es Errol Brooks.

fr.wiki: Het bisdom Noordoost-Caribisch gebied en Aruba is een rechtsgebied van de Anglicaanse gemeenschap onder de Kerk in de provincie West-Indië. Het werd in 1842 opgericht als het Bisdom van Antigua en de Benedenwindse Eilanden toen het Bisdom Barbados werd opgedeeld. Haar rechtsgebied omvat het grondgebied van Antigua en Barbuda, Aruba, Dominica, Montserrat, Saba, St. Kitts en Nevis en St. Martin. De zetel is gevestigd in de kathedraal van St. John the Theologian in Saint John's, Antigua, en de huidige ambtsdrager is Errol Brooks. 

Diocese of Antigua and the Leeward Islands



Beth Haim ku refineria Isla den fondo

Beth Haim (na hebreo: 'Kas di Bida') ta un cementerio portugues-israelita (sefardí) na Kòrsou, situá na banda nort-west di Schottegat, den e asina yamá "Kwartier Hudiu". El a wòrdu konsakrá ront 1656 i tin aproksimadamente 5,000 graf, di kua mas òf ménos mitar ku nan inskripshon, monmumentonan òf arte funerario aun visibel. E cemeterio di Beth Haim ta e cementerio hudiu mas bieu di Kòrsou i den kontinente merikano, i esun mas bieu den kontinente merikano ku a keda kontinuamente den uso pa entiero pa mas ku tresshen aña te aña 1960.

Beth Haim (Hebreo pa 'House of Life') ta un cementerio portugues-Israelita (Sephardic) na Ouderkerk na Amstel, na sur di Amsterdam. E cementerio di Beth Haim ta e cementerio hudiu mas bieu di Hulanda. Den total tin mas o menos 28.000 hende dera, entre nan practicamente henter e top social di e municipio Sefardische di Amsterdam.

Historia

[editá | editá fuente]

Beth Haim ta un antiguo cementerio hudiu na Kòrsou den muraya ku a keda renobá na banda nort-wes di Schottegat, inaugurá serka di 1656 den e asina yamá "Kwartier Hudiu", awendia klemá entre e plantashonnan Bleinheim, De Hoop i Gasparitu pertenesé na Shell Curaçao N.V., ku a wòrdu ampliá na mas ku 1 ha dor di eksplikashon na 1726, 1750, 1800, 1822 i 1879. Beth Haim tabata e úniko cementerio hudiu na e lugá te na e fundacion di un cementerio separá na 1864 pa e Komunidat Israelita Reformá Hulandes, ku na 1880 a wòrdu ehekutá pa un cementerio situá banda di e último na Seru Altena. E cementerio ta goza di un gran fama pa e hopi graf di marmol sculptura ainda presente, cu mayoria biaha a wordo pidi na Amsterdam, pero for di comienso di siglo 19 tambe a wordo fabrica na e sitio of a wordo importa for di Genoa. E graf mas bieu ku a keda registrá ta di leudith Nunes Da Fonseca, ku data di 1668 (òf kisas 1662). Na e graf historico aki tin mas di 5000 graf, algun di nan ta provisto di matsevoth (tombstones), cu ta forma ehempelnan raro y bunita di arte di graf (tipico di cementerionan Sephardic-Hudiu) cu hopi biaha ta contene scenes biblico inspirado den e nomber di e morto.[1]

Komo ku e huma ku ta kontené sírfelu for di e refineria di petroleo den direkshon di Kòrsou ta hopi dañino pa hopi di e figuranan, e Stichting Monumentenzorg Curaçao a hasi algun di e figuranan prinsipal den e último añanan pa arkitekto S. Alexenko. (Wak tambe @: Cemetery, Israeli)

Beth Haim Bleinheim semeterio ta situá serka di e lugá kaminda e hudiunan a keda establesé na Kòrsou na 1651, despues di a hui for di Amsterdam despues di a hui for di Inkisishon riba e Penisula Iberiko i a fundá e komunidat Mikvé Israel.

Tin aproksimadamente 5,000 graf ku ta situá na Bleinheim, di kua mas òf ménos mitar ta visibel ku monumentonan, miéntras ku di otronan e inskripshonnan òf arte funerario a deteriorá kompletamente.

Beth Haim Bleinheim ta e cementerio hudiu mas bieu den Merka, i e cementerio hudiu mas bieu den Merka, ku a keda uzá kontinuamente pa entiero pa mas ku tresshentu aña i te na añanan 1960.

[editá | editá fuente]

Literatura

[editá | editá fuente]
  • I.S. Emmanuel, Precious Stones of the Jews of Curaçao, Curaçaon Jewry 1656-1957 (1957);
  • M. D. Ozinga, De monumenten van Curaçao in woord en beeld (1959);
  • Verslagen der Stichting Monumentenzorg Curaçao.

Kort na de vestiging van de eerste Joden op Curaçao, stichtten zij - in 1659 - een eigen begraafplaats, genaamd Beth Haim, huis des levens. Deze naam refereert aan het joodse geloof in de onsterfelijkheid van de ziel. De meeste van de in oorsprong Spaanse en Portugese - ofwel sefardische - joden die naar Curaçao emigreerden, kwamen uit de rond 1600 gevormde joodse gemeente in Amsterdam. Behalve zijn naam heeft Beth Haim veel gemeen met de oudste, Amsterdamse joodse begraafplaats: Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel. Beide begraafplaatsen bewaren een zeer waardevolle collectie grafmonumenten, met name uit de 17e en 18e eeuw.[1]

In 1916 vestigde de Shell zich op Curaçao. Beth Haim raakte ingekapseld in het raffinaderijcomplex. Na eeuwen van ontwikkeling en verrijking diende zich het verval aan. Veel fundamenten waren onderhevig aan erosie. Monumenten lagen niet meer goed op hun plaats of waren door zand bedekt. In 1930 zijn de meeste grafzerken op collectieve, betonnen 'sokkels' geplaatst. In 1939-1941 inventariseerde I.S. Emmanuel de circa 2500 grafmonumenten die Beth Haim telt. In 1957 publiceerde hij zijn onderzoek 'Precious Stones of the Jews of Curaçao'. Emmanuel constateerde een verontrustende achteruitgang van de grafmonumenten. Grafteksten werden onleesbaar en de gebeeldhouwde voorstellingen verloren hun detaillering. De oorzaak van het verval ligt in de specifieke klimaatsinvloeden op Beth Haim, mogelijk (sterk) verergerd door de milieuvervuiling. Ondanks de onder meer door Charles Gomes Casseres geïniteerde onderzoeken heeft een realistische oplossing om het tij te keren zich nog niet aangediend. Emmanuel's inventarisatie blijkt inmiddels van onschatbare waarde. Door middel van zijn onderzoek bleef veel informatie die de grafstenen in tekst en beeld bevatten voor ons behouden.[2]

Fraters van Tilburg na Westpunt, Aruba

Fraters van Tilburg of Frèrenan di Tilburg (ofisialmente Congregatie van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid, (Latijn: Congregatio Fratrum Beatae Mariae Virginis Matris Misericordiae, of korter: Congregatio Matris Misericordiae, afkorting C.M.M.), ta un kongregashon katoliko di frater di Hulanda. E kongregashon ta spesialmente konosi pa su rol den enseñansa spesial.

is een rooms-katholieke broedercongregatie. De congregatie is vooral bekend om haar rol in het (speciaal) onderwijs.

Historia

[editá | editá fuente]

Deze congregatie werd in 1844 opgericht in 's-Hertogenbosch door Monseigneur Joannes Zwijsen (1794-1877), toen bisschop-coadjutor van het bisdom 's-Hertogenbosch. De congregatie houdt zich bezig met onderwijs en opvoeding van doven, blinden, wezen en verlaten kinderen, en verder met verpleging en missiewerk.

In Nederland vestigden de fraters van Tilburg zich op tientallen plaatsen, speciaal in Noord-Brabant, waar zij met name scholen oprichtten voor katholiek onderwijs aan jongens, zoals bijvoorbeeld in Deurne aan de Visser. In België waren er lange tijd vestigingen in Maaseik, Zonhoven, Hasselt, Lanaken en Houthalen. Thans is er nog één verblijfplaats voor de resterende Fraters van Tilburg, namelijk in Zonhoven.

Tayer pa hoben na Kòrsou (entre 1900 i 1920)

Islanan ABC

[editá | editá fuente]
  • op 13 november 1886 vestigden de eerste fraters zich op Curacao, op initiatief van Mgr. Ferdinand Kieckens. In 1995 vertrokken de laatst fraters voorgoed van het eiland nadat reeds in de jaren 80 sprake was van afbouw. Ze hebben een erfgoed achtergelaten in onderwijs, vrkennerij, muziek, sport, kerken en internaten. O.a. hebben ze opgericht de katholieke voetbalclubs, Jong Holland, Sithoc, Scherpenheuvel, Didi en Canisius Boys.[3]
  • op 17 december 1914 vestigden zich op Bonaire de eerste fraters, t.w. frater Maxentius, Majella en Conradus.[4]
  • schoolplein in Kralendijk naast de kerk in 1986 vernoemd Plasa di Fraternan di Tilburg pa e selebrashon di presensia di 100 ana.[5] Na 1991 a devela un estatua riba e plasa na nan honor.
  • op de Antillen waren de fraters niet alleen actief in het onderwijs maar ook betrokken bij sociale en educatieve verenigingen.
  • 1986: ter gelegenheid van het eeuwfeest werd een speciale postzegel uitgegeven.
  • St. Thomas College aan de Roodeweg in Otrobanda op Curacao was tot 1970 tevens fraterhuis.
  • Plein voor St. Thomas College ook omgedoopt tot Plasa di Fraternan di Tilburg bij het eeuwfeest in 1986.
  • drukkerij Scherpenheuvel
  • kinderbescherming/jeugdzorg/moeilijk opvoedbare jongens/weesjongens: opgericht voogdijgesticht en klooster Scherpenheuvel, instituut San Fernando-internaat (1959) op Soto,
  • Aruba: 1915 eerste katholieke jongensschool opgericht; St. Dominicuscollege

De fraters van Tilburg zijn voor het eerst in november 1886 op Curacao gekomen nadat Mgr. Niewindt, reeds vanaf 1857 de oprichter van de congregatie, Mgr. Zwijsen had bestookt met verzoeken om fraters naar Curacao te sturen. Als de laatste fraters straks vertrokken zijn, hebben er in totaal 193 fraters op Curacao gewerkt. Twee van hen waren Antilliaan. Op Bonaire zijn de fraters in 1913 begonnen. Afgelopen vrijdag zijn de laatste drie aldaar vertrokken naar Nederland. Op Aruba hebben de fraters van Tilburg gezeten van 1913 tot 1937, waarna de Salesianen het overnamen. De fraters zijn met twee soorten onderwijs begonnen. Betaald onderwijs in het Spaans voor kinderen van gezinnen uit Venezuela, Puerto Rico en Santo Domingo en gratis onderwijs voor de jongens van Curasao. Ook hebben de fraters weeshuizen opgezet, ambachtsscholen en jeugdbewegingen en ze hebben lesmethodes geschreven zoals Zonnig Nederlands en Nos Patria.[6]

Mira tambe e kategoria Caribiana/Sandbox/Religion di Wikimedia Commons pa mas dato mediatiko tokante di e tema aki.


For di "https://pap.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Caribiana/Sandbox/Religion&oldid=142825"