Aletta Beaujon
Pais di nashonalidat | Reino Hulandes |
---|---|
Nòmber di nasementu | Aletta Clémence Beaujon |
Nòmber di dilanti | Aletta |
Fecha di nasementu | 1 mei 1933 |
Lugá di nasementu | Willemstad |
Fecha di fayesimentu | 3 yüli 2001 |
Lugá di fayesimentu | Oranjestad |
Modo di muri | kousa natural |
Kousa di morto | cancer |
Pariente | Cola Debrot |
Lenga materno | Papiamentu, Hulandes |
Dominio di idioma | Hulandes, Ingles, Papiamentu |
Okupashon | psychologist, poeta, clinical psychologist, eskritor |
A studia na | Northwestern University, Universidat di Utrecht |
Aletta Clémence Beaujon (☆ 1 di mei 1933 na Corsou - † 3 di juli 2001 na Aruba) tabata un poeta y psicologo Antiano. El a skirbi poesia na Hulandes, Ingles y Papiamento. E ta ocupa, hunto cu e poetanan Oda Blinder y Carla van Leeuwen, un luga unico den poesia di Corsou na idioma Hulandes.[1]
Bida
[editá | editá fuente]Aletta (tin biaha Alette) Beaujon tabata e di tres yiu di Jan Hendrik Rudolf Beaujon (1902-1976) y Jeanette Catherine Debrot (1904-1997). E tabatin dos ruman homber mayo, un ruman homber mas jong y un ruman muhe. E famia tabata biba den e bario di Otrobanda, Willemstad, tabata bon pará i tabata pertenece na e grupo elitario blanco-protestant di e comunidad. Su welo paternal tabata Hendrik Johannes Beaujon, notario y gezaghebber di Aruba (1911-1920) y conoci entre su omonan tabata Otto Beaujon, politico y Cola Debrot, poeta y escritor. Aletta a bay Wilhelmina Mulo na Punda. Su sentido pa idioma a sali na cla na momento cu el a gana e premio Neerlandia den un competencia di ensayo. Inmediatamente despues di caba Mulo, el a bay Merca, caminda el a keda cerca famia. Seguidamente el a sigui enseñansa secundario avansa na Filadelfia, y entre 1950 y 1955 a studia psicologia na Northwestern University na Evanston, Illinois.[2] E mesun estudio el a haci tambe na Amsterdam meymey di añanan 50. Na 1957 el a bolbe Corsou, unda el a casa cu Eduard van Leeuwen (1931-2006), un empleado Hulandes di Shell. Nan a muda pa Valencia na Venezuela. E matrimonio no tabata exitoso. Despues di e divorcio, el a regresá Corsou hunto ku su dos yiu homber, ambos naci na Corsou. Na aña 1969 nan a bay Hulanda, principalmente pa motibo di e educacion di e dos mucha. Aki el a gradua como psicologo. Na 1980 el a muda pa Aruba y tabata traha den departamento di reclassering y tabata envolvi den un servicio di yudansa pa muchanan mentalmente incapacita. Tur esaki a yega na su fin ora el a bira malo. Entretanto el a bira miembro di e Iglesia Catolico Romano. Desde su fayecimento na 2001 di cancer e ta reposa den santana di St. Anna na Aruba. Su graf a wordo marca cu un piedra, riba cual tin un imagen di su animal faborito: e yuana.
Carera
[editá | editá fuente]Poco ta conoci tokante su trabou como psicologo clinico. Ta evidente cu semper e tabata combina estudio y practica. Un muestra di su bista riba su profesion ta e artíkulo Cola Debrot: biografische en psychologische kanttekeningen (Cola Debrot: anotacionnan biografico y psicologico) tocante su tio Cola Debrot y cu a aparece den e edicion De eenheid van het kristal, un compilacion di charla (edita) cu a wordo duna durante e Debrot-symposium na Willemstad na 1986. Den e buki aki, e ta duna hopi atencion na e hubentud di Debrot como "mucha di Otrobanda" y kende tabata pertenece na un ambiente cu e mes tabata conoce bon. E origen di e famia Debrot, esta su famia di parti di su mama, ta haña hopi atencion. Un angulo psicologico tambe a mustra den su comentarionan tocante Chris Engels, cu a aparece den Amigoe na comienso di 1981 como un memoria despues di su morto. Den e mesun corant Beaujon tabata publiká poemanan.[3]
Afortunadamente e por a laga e psicologia bay tambe, e yiunan ta conta den nan introduccion na e coleccion di poesia De schoonheid van blauw ~ The Beauty of Blue. Por lo menos, nan nunca a ripara cu nan mama a aplica su conocemento di psicologia di desaroyo riba nan. Y nan ta contento di esey. Ta logico cu e poemanan cu el a skirbi tocante skirbimento y poetanan, e obra poetico, psicologia ta hunga un rol. Un ehempel di e tipo di poema aki ta 'De jonge dichter'. Mayoria di nan ta den su prome coleccion Gedichten aan de baai en elders. E coleccion aki di 78 poema a bira un edicion riba su mes di Antilliaanse Cahiers, cu a sali na 1957. "Antilliaanse Cahiers", bou di redaccion di Cola Debrot y otronan, tabata e revista den cual hopi autor Antiano a haya nan obranan publica.
Obra di Aletta Beaujon
[editá | editá fuente]- Gedichten aan de baai en elders. Antilliaanse Cahiers, volumen 2, nrs. 3/4, juni 1957, Amsterdam, De Bezige Bij.
- 'Poems while in Delos.' Antilliaanse Cahiers, volumen 3, nr. 4, april 1959, Amsterdam, De Bezige Bij.
- Chris Engels. Den Amigoe di 19 di januari 1981.
- Cola Debrot: biografische en psychologische kanttekeningen. Den De eenheid van het kristal, Cola Debrot Symposium 1986. Corsou: Editorial Cooperativo Antiano “Kolibri” / Sticusa, 1988, pp. 3-24.
- De schoonheid van blauw ~ The Beauty of Blue, Verzamelde gedichten. Compila pa Aart G. Broek y Klaas de Groot. Haarlem: In de Knipscheer, 2009.
Obra den antologia (seleccion)
[editá | editá fuente]- Anonimo (compilacion), Bloemlezing Antilliaans poëzie. (stencil escolar).
- Anoniem (compilacion), Dichters omnibus, zesde bloemlezing. ’s-Gravenhage, ESSO Nederland n.v., 1960.
- Hanny Lim, Tussen cactus en agave. Aruba: De Wit.
- Jules de Palm y Hugo Pos (compilacion), Kennismaking met de Antilliaanse en de Surinaamse poëzie. Amsterdam: Sticusa, 1973.
- Klaas de Groot (compilacion), Vaar naar de vuurtoren; [Eiland, Isla, Island, Eilân]. Haarlem: In de Knipscheer, 2010.
- Klaas de Groot (compilacion), Grenzenloos, 40 jaar Knipscheerpoëzie. Haarlem: In de Knipscheer, 2018.
- Michiel van Kempen y Bert Paasman, en colaboracion cu Noraly Beyer, Album van de Caraïbische poëzie. Amsterdam: Rubinstein, 2022.
Riba Aletta Beaujon (seleccion)
[editá | editá fuente]- Anonimo, ‘Antilliaanse poëzie’, Nieuwe Leidsche Courant, 21 di september 1957.
- C.G.M. Smit & W.F. Heuvel, Autonoom, Nederlandstalige literatuur op de Antillen. Rotterdam: Flamboyant / P, 1957, p. 53, 54.
- C.J. Kelk, ‘Uit de taal-kolonies van ons volk’, De Groene Amsterdammer, 5 di october 1957.
- Pierre H. Dubois, ‘Alette Beaujon, Antilliaans dichteres’, Het Vaderland, 9 di november 1957.
- Ed Hoornik, ‘Een talentvol dichteres uit Curaçao’, Elseviers Weekblad, 16 di november 1957.
- Adriaan Morriën, ‘Antilliaanse Cahiers, literatuur uit de West’, Het Parool, 22 di februari 1958.
- W.A. Braasem, ‘Twee Antilliaanse dichteressen’, Het Vaderland, 7 di februari 1959.
- Frank Martinus Arion, ‘Twee dichteressen’, Antilliaanse Cahiers, volumen lll, number 3, januari 1959, pp. 55-67.
- Hans Maarten van den Brink, Reis naar West. Amsterdam: Meulenhoff, 1986, p. 73, 74.
- Pim Heuvel & Freek van Wel, Met eigen stem. Herkenningspunten in de letterkunde van de Nederlandse Antillen en Aruba. Assen / Maastricht: Van Gorcum, 1989, p. 122, 130, 131.
- Wim Rutgers, Schrijven is zilver, spreken is goud: oratuur, auratuur en literatuur van de Nederlandse Antillen en Aruba. Utrecht 1994. (Diss.), p. 216, 236, 254, 264.
- Aart G. Broek, De kleur van mijn eiland: Aruba, Bonaire, Curaçao, Ideologie en schrijven in het Papiamentu sinds 1863, 1 Geschiedschrijving. Leiden: KITLV uitgeverij, 2006, p.94, 96, 246.
- Wim Rutgers, De brug van Paramaribo naar Willemstad; Nederlands-Caribische en Caribisch-Nederlandse literatuur 1945-2005. Corsou: FPI/UNA, 2007, passim.
- Klaas de Groot, ‘Griekse goden, Caribische eilanden en het (nood)lot’, Amigoe / Ñapa, 31 di oktober 2009.
- Ezra de Haan, ‘De schoonheid van blauw van Aletta Beaujon’,Literatuurplein [1], 18 di februari 2009.
- Juan Carlos van Leeuwen en Jeannouel van Leeuwen, ‘Gedachten aan Aletta’, De schoonheid van blauw, Haarlem: In de Knipscheer, 2009, p.11-16.
- Wim Rutgers, 'Poëzie Aletta Beaujon verzameld', Antilliaans Dagblad, 21 di november 2009.
- Joop Leibrand, ‘Weg uit een schaduwtroebel land’, Meander Magazine, 16 di december 2009.
- Zara de Ridder,'Aletta Beaujon', in Vrouwenlexicon [2], 29 di augustus 2017.
Mira tambe
[editá | editá fuente]Link externo
[editá | editá fuente]- Aletta Beaujon, dbnl.org
- Articulonan tokante Aletta Beaujon riba Werkgroep Caraïbische Letteren
- Beaujon riba e site di editorial In de Knipscheer
Referensia
|